85 lata temu Niemcy spalili synagogę w Kłodzku. Rocznica pogromu Żydów, nazwanego przez nazistów Kristallnacht

Po kłodzkiej synagodze przy obecnej ul. Wojska Polskiego pozostał jedynie skwer i pamiątkowy kamień. Przechodząc tamtędy warto bowiem pamiętać o  ofiarach pogromu Żydów w hitlerowskich Niemczech, nazwanego przez nazistów Kristallnacht, czyli Noc kryształowa. 9 listopada to Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem.

Kłodzka synagoga została podpalona w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku. Żadna to zatem okrągła rocznica, wydarzeń sprzed 85 lat nie można  jednak puścić w niepamięć. Tym bardziej, że na Śląsku, a więc także na terenie obecnego powiatu kłodzkiego, tą zorganizowaną akcją dowodził Erich von dem Bach-Zelewski, niespełna sześć lat później kat Powstania Warszawskiego.

Jak lata temu pisał prof. Karol Jonca, znawca tematu i prawa, pogrom społeczności niemieckich Żydów z listopada 1938 roku na terytorium Rzeszy Niemieckiej był wydarzeniem bezprecedensowym w nowożytnej historii Europy. Nie była to lokalna ruchawka, ale akcja centralnie inicjowana (Judenaktion), zarządzona i sterowana przez naczelne instancje niemieckiego państwa.

Organ nazistów, „Schlesische Tageszeitung”, kłamał. że był to wyraz „gniewu ludu”, „sprawiedliwa miara oburzenia” i dodawał kolejne kłamstwo, że „akcje te nie były wyrazem jakiegoś wybuchu niskiego instynktu i wcale nie sprowadzały się do plądrowania. Żydom miały jedynie dowieść, że skończyła się  już nasza cierpliwość”. Jaka była prawda? Przekonali się o tym żydowscy mieszkańcy Kłodzka, Bystrzycy Kłodzkiej i Lądka-Zdroju.

Między pierwszą a drugą w nocy w Kłodzku podpalona została, a następnie wypalona do fundamentów, synagoga oraz zrujnowane sklepy Georga Löwy'ego i Salo Loewy'ego, a także destylarnia Louisa Schotta, W Bystrzycy Kłodzkiej zniszczony został sklep „Schwenk i Hirsch”, a w Lądku-Zdroju sklep Kapaunerów w rynku. Precyzyjne wylicza to meldunek tzw. SS-Sturmbann II/43.

Nie na miejscu byłoby dywagować, czy to dużo, czy mało. Samo zniszczenie synagogi zapowiadało los Żydów, którzy nie zdołali uciec z III Rzeszy lub pozostali na terenach przez nią okupowanych: zostali wypaleni do fundamentów, ale pamięć o nich, o LUDZIACH, musi trwać. [kot]

Zdjęcia: Wikimedia Commons, portal polska-org.pl, ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, doba.pl