Kudowa jest rockowa! Zagrały tam Róże Europy i Chłopcy z Placu Broni. Znacie ich teksty na pamięć? To test, ile macie lat

30 Zobacz galerię

Bez przesady: jeśli w polskiej muzyce rockowej przełomu lat 80. i 90. XX wieku były jakieś legendy, z pewnością należały do nich zespoły Róże Europy i Chłopcy z Placu Broni. Dziesiątki, a nawet setki tysięcy sprzedanych płyt, czołowe miejsca na listach przebojów, uwielbienie fanów... A przede wszystkim teksty „o czymś”. Ich koncerty na „Rockowej Kudowie” w Kudowie-Zdroju, 30 kwietnia, to było prawdziwe wydarzenie.

Nie, taka impreza nie mogła zacząć się dla nas dobrze... Prowadzący ją Wojciech Heliński zachował się niczym... hmm... smarkacz! Jego zapowiedź wywołała w nas refleksję, przed którą przecież staramy się uciec, zwłaszcza w majówkę: „minęła młodość, co tu kryć”… Heliński odwołał się bowiem do wspomnień urodzonych w latach 70. i ich dzieci. A starsi?! Ci w Kudowie udowodnili, że ten wieczór należy też do nich.

Niemal punktualne o 18:00 na scenę wyszedł Piotr Klatt z kolegami z Róż Europy. Wśród nich był Artur Orzech, znany chyba wszystkim z ekranów telewizorów jako prowadzący niezliczone festiwale. On sam mógł być tego wieczoru gwiazdą, ale wyraźnie zaznaczył: – W zespole od gadania jest Klatt. Obaj są kolegami od czasów licealnych, zespół założyli jakieś 40 lat temu podczas przerwy między lekcjami.

Piotr Klatt okazał się niespełnionym i chyba niedocenionym wieszczem. Koncert rozpoczął się od utworu „Moda na scyzoryki”, który ukazał się na płycie w 1988 roku, a w nim są takie wersy:

Kiedy powstaną narody i ogień wybuchnie w sercach
Powieją wiatry popłynie krew za zbrodnie czeka ich zemsta...

Rok później „powstały narody”, krew – na szczęście – nie popłynęła. Warto jednak przypomnieć sobie te teksty, bo z publicystyki tamtych czasów chyba tylko one warte są tego. I nadal są zaskakująco aktualne. „Rock'n'rollowcy”... To dziś gatunek, który wymiera niczym mamuty. A Klatt w Kudowie-Zdroju przedstawiał zespół tak:

My jesteśmy rock'n'rollowcami
Pijemy tanie wino, pijemy je litrami...

Takie to były czasy... „Nasze czasy”, czyli publiczności zgromadzonej w Teatrze pod Blachą, dziś statecznych mieszczan. Kolaborantów urodzonych w latach sześćdziesiątych. Klatt utwór „Żyj szybko, kochaj mocno i umieraj młodo” napisał w końcu lat 80. Skąd wiedział, że po przeszło 30 latach jego diagnoza dla wielu będzie aktualna – „Polska jest jak heroina. Im dłużej z nią, tym gorzej dla Ciebie”? I dalej:

Żyjemy w zaścianku świata
My, kolaboranci
Ubodzy umysłowo i moralnie
Żałośnie prowincjonalni...

Jeszcze celniej dzisiejszą rzeczywistość opisuje tekst „Kontestatorzy”.

Daleko do satysfakcji z życia tutaj
Kawiarnie pełne są takich jak my
Kontestatorów...

Współcześni kontestatorzy z kawiarni przenieśli się do mediów społecznościowych i wszystko tam wiedzą najlepiej. Czy coś im się podoba? Nie! Klatt przypomniał jednak w Kudowie-Zdroju, że jest nadzieja:

Ja mam kogoś kogo kocham
I jestem pewien, że ty i ty
Również kogoś masz
Bo inaczej przyszłoby nam tu zwariować...

Gorzkie to wszystko. Może nawet pretensjonalne. Ale Klatt, gdy pisał te teksty, miał niewiele więcej, niż 20 lat. Już wtedy byli hejterzy, ale on miał radę dla rówieśników. Może warto, by rodzice powtarzali te słowa obecnym nastolatkom, ponoć tak zagubionym i wrażliwym? Co nam powie zwierciadełko z utworu „Stańcie przed lustrami” [Klatt zachęca: „Nie patrz tylko w telewizor. Spójrz czasami w zwierciadełko”. Znacie przecież bajkę o królewnie Śnieżce...]?

Powie nam, że nasze dziewczyny
Są dla nas najpiękniejsze
Że my dla naszych dziewczyn
Jesteśmy najładniejsi...

I jeszcze jeden tekst z końca lat 80. – „Surfingujące buty”. Praca ludzi wzbogaca? Klatt proponował „lepszy pomysł na życie od nudzenia się w zakładzie pracy”:

Wlewam w moje oczy kufel piwa
I cała Polska wygląda inaczej...

Nihilizm? Nic z tych rzeczy. Gdy po koncercie spytaliśmy Klatta, dlaczego nie zaśpiewali swojego hymnu o innej używce, której samo posiadanie grozi więzieniem, odparł, że mieli to w planach, ale przed sceną było zbyt dużo dzieci i osób starszych. Nie chcieli pierwszym dawać złego przykładu, a drugich bulwersować. Odpowiedzialność? A może konformizm? „Urodzeni w latach sześćdziesiątych. My, kolaboranci”…

Publiczność w Kudowie-Zdroju oszalała, gdy Klatt zapowiedział utwór Róż Europy, który do swojego repertuaru włączył niejaki Stachursky, niegdysiejsza gwiazda disco polo. Czy dlatego w Teatrze pod Blachą wszyscy znali tekst piosenki „Jedwab”? Setki smartfonów przed sceną rejestrowały wspólny śpiew i tańce. Potem były zdjęcia z fanami i autografy. Jak na przełomie lat 80. i 90.

A czy dlatego mało było wśród publiczności nastolatków? Oto fragment utworu zagranego na bis – „Radio młodych bandytów”. Hmm... Surowa diagnoza!

Spójrz, to chciwe oczy, chciwe oczy miejskiego bogacza,
to oczy żałosnej kultury, którą stworzył dla nas i dla was.
Jej nudne propozycje, dotyczące zabawy,
czynią nas młodymi bandytami.

Pod Blachą w Kudowie-Zdroju nudno jednak nie było. No chyba że... Reporter doba.pl i setki takich jak on wśród publiczności nie ma już kontaktu z dzisiejszymi nastolatkami. Oni przecież już za bardzo nie wiedzą nawet, co to radio! Może warto jednak, by choćby na youtube sięgnęli po utwory zespołu Kryzys.

To były nastolatki przecież. Choć nie znały smartfonów. Róże Europy w Kudowie-Zdroju przypomniały utwór z 1979 roku tego być może najważniejszego dla polskiego rocka zespołu – „Dolina lalek”. Może będzie to wstęp dla naszych dzieci i wnuków nawet nie do muzyki z dawnych lat, ale do poważnej literatury czy filmu? Poważnie!

O występie grupy Chłopcy z Placu Broni wiele nie napiszemy. Po śmierci w 2000 roku w wypadku samochodowym założyciela i lidera tego zespołu, Bogdana Łyszkiewicza, to jest jednak całkiem nowa historia. Najważniejsze jednak, że kudowska publiczność była urzeczona, a po zapadnięciu zmroku jej tłumy były po prostu niezliczone.

Wolność kocham i rozumiem
Wolności oddać nie umiem…

Przeszło 30 lat temu napisał to Łyszkiewicz. Czy te słowa powtarzane dziś i ze sceny, i przed nią, przez publiczność, brzmią szczerze? Czy zastanawiamy się, co „poeta chciał powiedzieć”? To nie koniec rockowej majówki w Kudowie-Zdroju. W piątek, 5 maja, wystąpi tam inna legenda – Kobranocka [szczegóły TUTAJ]. I znowu usłyszymy teksty napisane przed laty, a jakby aktualne i dziś.

Wy kłamiecie, aby kupić nas
Sprzedajecie nasz bezcenny czas
Wciąż myślicie, że to tylko tłum
Zabraniacie dźwięków wszystkich strun...

Po prostu rock and roll. I nikomu nie wolno się z tego śmiać! [kot]

PS Warto zwrócić honor Wojciechowi Helińskiemu. Przed koncertem Chłopców z Placu Broni [Kto czytał w latach szkolnych powieść o tym tytule Ferenca Molnára? Heliński jest na tropie jej związków z Kudową-Zdrojem!] nasz ulubiony konferansjer na ziemi kłodzkiej zadał publiczności pytania: – Kto się urodził w latach sześćdziesiątych? Odezwał się pisk. – A w siedemdziesiątych? Tu już była w odpowiedzi burza... Miał zatem rację na początku koncertu. A Piotr Klatt [rocznik 1964] zapozował nam przy popiersiu Stanisława Moniuszki, który dziś w Kudowie będzie bohaterem. Zresztą... Imprez w majówkę tam co niemiara [szczegóły TUTAJ]. Szkoda siedzieć w domu!