Kolagen właściwości, rodzaje i zastosowanie

Stanowiący fundamentalne białko budulcowe naszej skóry, kolagen, charakteryzuje się istotnym potencjałem terapeutycznym.

Niestety naturalna degradacja jego struktury sprawia, że coraz chętniej chcemy go uzupełniać. Czym właściwie jest kolagen naturalny, do czego jest niezbędny i jak możemy pozyskać go dodatkowo dla naszego zdrowia?

Kolagen - czym jest to białko?

Wraz z elastyną kolagen stanowi strukturalny element w budowie skóry właściwej. Jest białkiem fibrylarnym syntezowanym głównie w fibroblastach, czyli komórkach tkanki łącznej. W syntezie bierze udział kilka dodatkowych związków, między innymi witamina C. Dopóki jesteśmy młodzi, dochodzi do systematycznej wymiany kolagenu i jego odbudowy. Po 25. roku życia organizm zaczyna zatracać naturalną zdolność do autonaprawy kolagenowej. Włókna kolagenowe zatracają właściwości odbudowy w piątej dekadzie naszego życia. Do zaprzestania syntezy kolagenu dochodzi po 60. roku życia. Nasze zdrowie i wygląd mogą zostać poważnie nadszarpnięte. Niedobór kolagenu ma niekorzystny wpływ na funkcjonowanie wielu układów.

Kolagen - właściwości

Utrata młodego wyglądu to podstawowa oznaka tego, że w skórze ubywa kolagenu. Związek ten ma istotne znaczenie dla procesu starzenia się skóry. Podstawową jego właściwością z uwagi na specyficzną budowę cząsteczkową jest utrzymanie mechanicznej odporności tkance łącznej. Co istotne, kolagen cechuje się wysokim poziomem wytrzymałości mechanicznej na rozciąganie. Dlatego zabezpiecza skórę przed niekorzystnym działaniem czynników mechanicznych. Utrata napięcia, elastyczności i nawilżenia skóry, powstawanie zmarszczek to jednak nie jedyne skutki ubytku kolagenu. Białko to jest obecne także w mięśniach, kościach i ścięgnach. Co ważne, nasz szkielet jest złożony w 90% z kolagenu połączonego z wapniem, fosforem i magnezem. Endogenny kolagen zapewnia:

• efektywność procesów odnowy komórkowej,
• produkcję mazi stawowej oraz właściwy stan chrząstki,
• właściwą kondycję skóry, zwłaszcza jej elastyczność i jędrność,
• dostawę aminokwasów dla odżywienia włosów,
• odpowiednie wchłanianie składników mineralnych,
• ochronę przed wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych, toksyn oraz komórek nowotworowych.

Kolagen - rodzaje

Ustalono, że kolagen występuje w różnych typach genetycznych. Dotychczas znamy 29 typów tego białka. Można je podzielić w zależności od struktury oraz obszaru występowania w organizmie. Nasza skóra kryje w sobie kolagen I i III. W chrząstkach stawowych mamy do czynienia z kolagenem II. Żeby uzupełnić to białko, możemy korzystać z różnych preparatów. Niegdyś sięgano po te pochodzenia zwierzęcego i od zmarłych dawców. Nowoczesne preparaty mają inną bazę. Wprowadzono kolagen rybi i kolagen autologiczny, czyli naturalne białko pozyskane z krwi. Czym te związki się różnią? Przede wszystkim pochodzeniem i przyswajalnością.

• Kolagen rybi to białko pochodzące ze zwierząt środowiska wodnego. W preparatach występuje także pod nazwą kolagen morski. Pozyskany ze skór, ości, łusek ryb, ośmiornic, meduz lub kałamarnic jest podobny w budowie do ludzkiego. Charakteryzuje się wyższą biodostępnością od kolagenu wieprzowego, gdyż ma niższą masę cząsteczkową. Ma istotne znaczenie dla poprawy kondycji skóry.
• Kolagen wołowy pozyskuje się ze skór, ścięgien oraz kości krowich. 
• Kolagen wieprzowy o wysokiej stabilności włókien kolagenowych, stosowany do niedawna powszechnie w zabiegach medycyny estetycznej.
• Hydrolizat kolagenu będący najbardziej popularną formą w dostępnych suplementach - to białko rozłożone na cząsteczki. Zawiera istotne aminokwasy dobrze wchłaniane i absorbowane w organizmie. 

Kolagen zastosowanie 

Dzięki stosowaniu odpowiedniego kolagenu możemy przede wszystkim:

• spowolnić procesy starzenia się skóry,
• zwiększyć gęstość naszych kości i uchronić się przed złamaniami,
• zachować integralność chrząstki w stawach,
• ograniczyć ryzyko rozwoju chorób zwyrodnieniowych stawów,
• zmniejszyć ilość zachorowań.

Badania potwierdziły, że suplementacja nawet niewielkich dawek hydrolizatu kolagenu ma ogromne znaczenie w poprawie kondycji skóry. Kolagen na skórę w głównej mierze:

• zwiększa jej elastyczność,
• poprawia poziom nawilżenia,
• wygładza zmarszczki,
• pomaga w regeneracji i odbudowie,
• redukuje występujący cellulit.

Warto stosować także kolagen na stawy, chcąc zredukować ból, ograniczyć konieczność stosowania środków przeciwbólowych, zwiększyć siłę w nogach, a do tego realnie przyspieszyć regenerację zmienionych chorobowo tkanek. Co ciekawe, badania z udziałem sportowców wykazały, że dzienna dawka 10 g kolagenu przyjmowana regularnie przez 12 tygodni zapewnia poprawę w poruszaniu się bez bólu. Są różne sposoby na to, by uzupełnić kolagen w organizmie. Można wykorzystać naturalne sposoby:

• dbać o dostarczanie związków, które mają wpływ na to, by syntezowany był kolagen naturalny - witaminę C, krzem, flawonoidy; 
• stosować dietę bogatą w pokarmy z kolagenem, np. kurze łapki, oczyszczone skóry rybie;
• aplikować preparaty kosmetyczne na skórę zawierające białko młodości.

Najprościej wprowadzić regularną suplementację. Do wyboru mamy różne preparaty. Postać ich nie ma dużego znaczenia dla działania. Trzeba jednak zwrócić uwagę na substancje pomocnicze. Wybierając kolagen w tabletkach czy innych formach, warto zdecydować się na ten wzbogacony, choćby witaminą C. Dla szukających wygodnego sposobu suplementacji pojawił się kolagen w proszku. Poza tym dostępny jest także kolagen do picia. Najkorzystniejszy dla zdrowia wybór dotyczy preparatów pozbawionych dodatku cukru. Żeby ich zażywanie miało sens, należy być systematycznym. Chcąc zadziałać od zewnątrz, można korzystać z zabiegów na skórę. Kolagen w salonach urody wykorzystywany jest jako wypełniacz tkankowy. W zależności od zabiegu i miejsca może zostać nam zaproponowany kolagen naturalny lub syntetyczny. W naturalnej formie uzyskuje się go z tkanek własnych, m.in. osocza krwi klienta. Jest to tzw. kolagen autogeniczny. Alternatywa to ten od zwierząt, czyli ksenogeniczny, a także pozyskany od innych ludzi, tj. kolagen allogeniczny.