Wycieczka Klubu Seniora z Kamieńca: Bierkowice i Nysa
CUDZE CHWALICIE...
swego nie znacie chciałoby się napisać ponieważ kolejnymi obiektami na trasie 67. wyprawy Kamienieckiego Klubu Seniora, pod przewodnictwem niestrudzonej popularyzatorki atrakcji turystyczno-historycznych, p. Marii Kacik, były: Bierkowice k. Opola oraz Nysa. Następna kwestia jest nudna ;) ponieważ za każdym razem należy, z przyjemnością i uznaniem, napisać, że profesjonalnie zorganizowana wycieczka tradycyjnie cieszyła się ogromnym zainteresowaniem uczestników wiedzących, że bezpiecznie i pod fachową opieką, spędzą czas. Tradycyjnie kamienieckim ekspedycjom towarzyszy przewodnik turystyczny, tym razem był nim p. Dariusz Zieliński. Dzięki jego opowieściom klubowiczom nie dłużyła się droga i zmierzając do celu, słuchali historyjek i anegdot związanych z mijanymi miejscami.
*******************************
Tym razem okazja do wspólnego spędzenia czasu była wyjątkowo wyjątkowa. 15 lat wcześniej, 21. sierpnia 2006 roku o godz. 16.00 rozpoczęła działalność Klubu Seniora w Kamieńcu Ząbkowickim p. Maria Kacik. Ta wyjątkowa rocznica nie umknęła uczestnikom i postanowili podziękować za wspaniałe chwile, których przez tych 15 lat było sporo. Nie było możliwości zorganizowania uroczystości, ale klubowicze podziękowali „kierowniczce” Klubu przekazując na Jej ręce laurkę. Wzruszających chwil było sporo a mottem były słowa autora „Alicji w Krainie Czarów” – Lewisa Carrolla: „Jeden z największych sekretów życia polega na tym, że tylko to co robimy dla innych jest tym co naprawdę warto robić”.
*******************************
SKANSEN BIERKOWICE
Muzeum Wsi Opolskiej powołano do życia 14 listopada 1961 r. jako instytucję naukowo-badawczą i oświatową, miało to być muzeum na wolnym powietrzu typu skansenowskiego. W wyniku prac badawczych, w wyniku których zebrano materiał dokumentacyjny i opracowano listę ponad 20 obiektów zabytkowych, od których zaczęła się działalność Muzeum Wsi Opolskiej na terenie 10 ha, byłego poligonu wojskowego we wsi Bierkowice, ok. 6 km od centrum Opola.
Pierwszym obiektem na terenie Muzeum w 1967 r. był mały spichlerz pochodzący ze wsi Sternalice z powiatu oleskiego.
Otwarcie muzeum dla zwiedzających nastąpiło 23 września 1970 r. Na terenie muzeum utworzono 11 zagród z regionu: oleskiego, opolskiego oraz zagrodę kozielsko-raciborską, nyskiego. Ponadto w Muzeum znajdują się samodzielnie stojące budynki użyteczności publicznej (kościół, szkoła, wieża, karczma), wolnostojące chałupy o innej formie użytkowania, kuźnia, dwie kapliczki oraz dwa wiatraki. Przy ogrodzonych płotami żerdziowymi i sztachetowymi zagrodach istnieją ogródki kwiatowo-ziołowe i warzywne. Na polu uprawia się dawne uprawy jak len, pasternak, proso i grykę co podkreśla, że nie jest to „martwe” muzeum.
Więcej na stronie będącej źródłem tekstu:
https://muzeumwsiopolskiej.pl/historia/
Zgromadzone w Muzeum budynki prezentowane są w pełnym kontekście architektonicznym jako reprezentatywne dla regionu Opolszczyzny, z uwzględnieniem okresów historycznych i statusu społeczno-ekonomicznego. Oprócz budynków mieszkalnych, mieszkalno-gospodarczych zobaczyć można także obiekty użyteczności publicznej jak np. drewniany kościół, szkoła, karczma i sklepik wiejski czy budowle związane z rzemiosłem i przemysłem wiejskim (kuźnia, młyn).
W krajobrazie wsi opolskiej stałym elementem był drewniany kościół. Na terenie Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu odbudowany został kościół przeniesiony z Gręboszowa. Jednym z ciekawszych obiektów na ekspozycji plenerowej jest wybudowana w 1726 r. drewniana kuźnia. Stanowi ona wyjątkowy przykład warsztatu pracy wiejskiego kowala, w którym prezentowane są urządzenia i narzędzia kowalskie z przełomu XIX i XX w.
Na Opolszczyźnie nie brakowało wiatraków. Prezentowane w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu dwa wiatraki stanowią typ „koźlaka”. Oba kompletnie wyposażone w maszyny i urządzenia młyńskie z XIX w.
Wykorzystano informacje podane przez:
A. Kośmicka, Dział Architektury Ludowej Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu
Więcej na stronie będącej źródłem tekstu:
https://muzeumwsiopolskiej.pl/
**************************
Pałac Biskupi w Nysie
Wyjątkowym obiektem architektonicznym w Nysie jest okazała budowla w stylu baroku włoskiego, czteroskrzydłowa z dziedzińcem wewnętrznym, o bogatej dekoracji architektonicznej elewacji i wnętrz. Na elewacjach dziedzińca trzy malowane zegary słoneczne z 1708 i 1710 r. Pałac Biskupi i Dwór Biskupi zwany też zamkiem biskupim są dwoma sąsiadującymi ze sobą budowlami na nyskiej starówce, niedaleko kościoła jezuickiego. Okazały Pałac nawiązuje do stylu włoskiego i jest porównywalny z pałacami Costa, Ossoli czy pałacem Laretaneńskim w Rzymie.
Siedzibą Muzeum jest reprezentacyjny pałac wybudowany na przełomie XVII i XVIII wieku na potrzeby biskupów wrocławskich. Barokowa budowla jest jedną z najokazalszych rezydencji miejskich wzniesionych wówczas w stolicy księstwa nyskiego i należy do czołowych dzieł śląskiej architektury tamtego okresu.
W 1962 r. podjęto wieloletni trud odbudowania pałacu i przeznaczenia go do pełnienia funkcji muzealnych. W dniu 30 marca 1984 r. Muzeum w Nysie przejęło odremontowany budynek, a półtora roku później nastąpiło uroczyste otwarcie Muzeum.
Muzeum posiada bogate zbiory malarstwa, rzeźby i grafiki, gdzie na szczególną uwagę zasługują: galeria malarstwa europejskiego od XV do XIX wieku oraz kolekcję, którą stanowi rzemiosło artystyczne w postaci mebli, wyrobów z cyny, szkła, porcelany, fajansu i kamionki, a także kowalstwo, militaria oraz rękopisy i starodruki.
Nyskie muzeum, o którego atrakcjach można przeczytać na przedstawionych stronach www proponuje, nie tylko zwiedzającym, swoistą atrakcję i dlatego warto obejrzeć cennik na stronie internetowej.
Więcej na stronach będących źródłem tekstu:
http://www.muzeum.nysa.pl/web.n4?go=138
https://www.polska.travel/pl/muzea/palac-biskupi-w-nysie
https://www.polskieszlaki.pl/palac-biskupi-w-nysie.htm
****************************
Katedra Nyska
Równie wyjątkowym obiektem na nyskiej mapie zabytków jest Katedra nyska czyli kościół Św. Jakuba i Św. Agnieszki - jedna z największych i najpiękniejszych świątyń gotyckich nie tylko na Śląsku, ale i w całej Polsce. Za początek istnienia kościoła przyjmuje się rok 1198. W podziemiach dzisiejszego kościoła można jeszcze zobaczyć fragmenty tej romańskiej konstrukcji, dlatego świątynia leży na Szlaku Romańskim. Jest to budowla halowa o trzech nawach równej wysokości z różowej cegły i szarego kamienia. W XVII i XVIII wieku dobudowano szereg kaplic, w których znajdują się tablice i nagrobki biskupów wrocławskich. W świątyni ponadto na uwagę zasługuje barokowe baptysterium oraz portal prowadzący do zakrystii z połowy XV wieku. Przy kościele wznosi się czterokondygnacyjna, późnogotycka dzwonnica, wzniesiona w latach 1474-1516. Schronienie znalazł w niej jeden z najstarszych dzwonów Śląska. Obecnie w dzwonnicy nyskiej znajduje się "Skarbiec Św. Jakuba" - galeria wystawiennicza najcenniejszych przedmiotów mszalnych znajdujących się w posiadaniu parafii.
SKARB ŚW. JAKUBA
Nysa była ongiś na Śląsku centrum sztuki złotniczej. Już w roku 1300 odnotowany jest pierwszy złotnik (aurifaber). Do końca XIX wieku jest 176 rzemieślników pracujących w złocie i srebrze. Nyscy złotnicy, poprzez kontakty z europejskimi centrami sztuki złotniczej (np. Augsburg, Wiedeń), reprezentowali prawdziwie europejski poziom.
Zamawiającymi i pierwszymi odbiorcami dzieł nyskich złotników byli przede wszystkim biskupi wrocławscy, rezydujący w stolicy swego księstwa, Nysie, członkowie dworu biskupiego, wyższe duchowieństwo, kanonicy kapituły kolegiackiej św. Mikołaja oraz bogaty patrycjat nyski i różne bractwa.
W 1998 roku parafia obchodziła 800-lecie poświęcenia pierwszego kościoła parafialnego. Z tej okazji, w salach Muzeum Miejskiego (dawny pałac biskupi), zorganizowano wystawę sprzętów liturgicznych, niektórych dokumentów, obrazów i rzeźb należących do parafii. Wystawa została zatytułowana "Ze skarbca św. Jakuba" i unaoczniła, jak wspaniałe dzieła sztuki sakralnej znajdują się w posiadaniu parafii. Z okazji wystawy zrodziła się myśl stałej ekspozycji większości tych dzieł sztuki, a przede wszystkim, złotnictwa. Zaczęto też wówczas ten zbiór nazywać "Skarbem św. Jakuba".
Ze skarbem wiążą się sensacyjne historie. Jedna z nich to uratowanie skarbu z pożogi wojennej 1945 roku oraz frontowego i powojennego plądrowania miasta. Ostatni niemiecki proboszcz, ks. dr Wawra, wraz z dwoma współpracownikami, zamurował skarb w specjalnej skrytce pod prezbiterium kościoła św. Jakuba. Dopiero w latach pięćdziesiątych XX wieku przekazano, przez zaufaną osobę, skarb ówczesnemu proboszczowi śp. ks. Prałatowi Józefowi Kądziołce.
Drugą było pojawianie się na plebanii w maju 2003 roku dwóch starszych małżeństw, które odwiedziły swoje rodzinne miasto, Nysę, pierwszy raz od wypędzenia w 1945 roku. Panowie, jako kilkunastoletni chłopcy, mieszkali razem z rodzicami w obecnym budynku plebanii i byli świadkami zamurowania w piwnicy sprzętu domowego, porcelany i naczyń liturgicznych. Po wyburzeniu muru, we wskazanym miejscu, okazało się, że skrytka jest nietknięta. Tak powstał, zrealizowany, pomysł stworzenia galerii dla wystawienia "Skarbu św. Jakuba", aby udostępnić te cudowna działa sztuki współczesnym, a najlepszym miejscem była dzwonnica katedralna.
Więcej na stronach będących źródłem tekstu:
https://www.polskieszlaki.pl/katedra-w-nysie.htm
https://medievalheritage.eu/pl/strona-glowna/zabytki/polska/nysa-kosciol/
http://www.bazylika-nysa.pl/index.php?id=212
****************************
Fort II
W nyskiej architekturze znajduje się sporo obiektów o charakterze obronnym. Jednym z nich jest Fort II nazywany Fortem Regulickim. Posiada zarys czworobocznej lunety z wklęsłą ścianą szyjową, otoczony murem Karnota, cztery kaponiery chronią suchą fosę. Zbudowany w latach 1865-1866 jako dzieło prowizoryczne.
Przebudowany w latach 1871-73 na fort stały, z przeznaczeniem osłony linii kolejowej. Od 1934 r. przeznaczony został na magazyn sprzętu wojskowego i taką funkcję pełnił także przez wiele lat po wojnie.
Militarna przydatność fortu to odległa przeszłość, obecnie znajduje się pod troskliwą opieką Fundacji Twierdzy Nysa, a jego mury gościć mogą pogodne i roześmiane twarze a na jego terenie co roku odbywają się rekonstrukcje bitwy o Twierdzę Nysa.
Budynek jest integralną częścią zespołu nyskiej twierdzy, która jest jednym z najciekawszych, unikatowych w skali Europy, nowożytnych systemów obronnych.
Obiekt stanowi przykład tzw. szkoły nowopruskiej oraz rozwiniętego kunsztu XVIII i XIX-wiecznej sztuki fortyfikacyjnej.
Z ciekawostek historycznych warto wspomnieć o zdobyciu Nysy przez Napoleona w 1807 r.
Więcej na stronach będących źródłem tekstu:
https://www.fortynysa.com/miejsce
https://zabytek.pl/pl/obiekty/nysa-fort-ii-regulicki
http://www.twierdzanysa.com/index.php/historia/nyskie-fortyfikacje
****************************
„Zdobycie” Fortu II zakończyło kolejną ekspedycję kamienieckiego Klubu Seniora ale warto zauważyć, że przygotowania do kolejnej 68. wyprawy idą pełna parą.
Foto:Janusz Banasik
Tekst: Krzysztof Woliński
Dodaj komentarz
Komentarze (0)