Nowe spojrzenie na historię Ząbkowic. Kamil Pawłowski odkrył starą kronikę miasta

czwartek, 6.2.2020 11:54 11482 9

Podczas kwerendy naukowej w Berlinie, Kamil Pawłowski, historyk pasjonujący się historią Ząbkowic Śląskich i powiatu ząbkowickiego, natrafił na nieznaną kronikę miasta Frankenstein, opisującą dzieje miasta od początków XVIII wieku aż do lat 30. wieku XIX.

 

Anna Urbaś: Ta kronika  to kolejna ważna cegiełka w odtworzeniu historii  Ząbkowic Śląskich, w jaki sposób na nią natrafiłeś? Czy możemy o niej powiedzieć coś więcej? 

Kamil Pawłowski: Kronika została odkryta przeze mnie podczas wakacyjnej kwerendy naukowej w Berlinie. W jednym z tamtejszych archiwów, natrafiłem na informację w inwentarzu archiwalnym o kronice Księstwa Ziębickiego. Oczywiście musiałem zamówić ten dokument i się z nim zapoznać! Jak się okazało, to nie kronika księstwa, a miasta Ząbkowic Śląskich! Nie traktuje ona wszakże o innych miastach ziemi ząbkowickiej, ale właśnie o Ząbkowicach! Jest to oczywiście rękopis zapisany w języku niemieckim na początku XVIII wieku i kontynuowany aż do lat 30. XIX wieku. Co najważniejsze, źródło to nie trafiło jeszcze do obiegu naukowego, a więc jest to bardzo ważne odkrycie! Jej treść mógł znać Carl Ulke – ząbkowicki drukarz i historyk, ale nie wykorzystał w swoich opracowaniach jej w całości.

A.U.: Czy wiadomo, kto był autorem kroniki i kim był ten człowiek?  

K.P.: Niestety, na tę chwilę ciężko jest mi powiedzieć, kto faktycznie jest autorem rękopisu. Mogę powiedzieć tylko, że kronikę tworzyło co najmniej 3 autorów. Pierwszy rozpoczął pisanie w końcu XVIII wieku, podchodząc do swojej pracy bardzo profesjonalnie. W jego tekście nie brakuje odwołań do znanych mu źródeł, jak również uwag odnoszących się do cytowanych przez siebie tekstów. Kolejni nie byli już tak dokładni. Ich informacje pochodzą zdecydowanie z czasów im współczesnych, co oczywiście podnosi wiarygodność źródła.

A.U.: Jaki okres dziejów Ząbkowic opisuje kronika i czy opisuje je z perspektywy politycznej, gospodarczej czy społecznej? 

K.P.: Jak prawie każda nowożytna kronika, również i ta, historię miasta umieszcza w czasach piastowskich, a mianowicie wspomina, iż miasto nabył 1021 r. Mieszko II Lambert (sic!). Przekaz ten należy oczywiście traktować wyłącznie jako legendarny. Pierwsza część kroniki opisuje dzieje miasta na tle historii Śląska, zawierając często informacje i opisy, o których milczą inne znane źródła nie tylko do dziejów Ząbkowic, ale i Śląska.

 A.U.: Czy zostały w niej opisane jakieś ważne wydarzenia, przełomowe momenty w historii miasta?

 K.P.: Nie sposób wymienić wszystkich! Treść kroniki różni się bardzo od znanej już historykom kroniki burmistrza Martina Koblitza. Zawiera inne, ciekawe informacje. Niektóre wydają się wręcz śmieszne. Jedna z nich opisuje dwie procesje rezurekcyjne, które wyruszyły z kościoła św. Anny na Wielkanoc w połowie XVI wieku. Co ciekawe, spotkały się one na ząbkowickim Rynku i doszło do bójki między ich uczestnikami. Podobno na następny dzień w błocie znaleziono chorągwie i inne przedmioty niesione w czasie procesji.

Inna historia opowiada o złodzieju, który miał nocą wymykać się z miasta, by rabować w okolicznych wsiach. Na jego nieszczęście pewnej nocy został pojmany, a książę Karol postanowił ukarać go poprzez nabicie na pal.

Znajdujemy tu szereg informacji dotyczących warunków pogodowych, komet i dziwnych znaków ukazujących się na niebie, a nawet padających zeń na ziemię hostii czy kawałów chleba. Informacje z XVIII wieku przedstawiają szczegółowe informacje dotyczące życia miasta i jego mieszkańców. 

A.U.: Czy zawartość kroniki będzie dla ciebie przyczynkiem do kolejnych studiów nad historią Ząbkowic Śląskich?

K.P.: Tak. Razem z moim przyjacielem, wybitnym historykiem Sobiesławem Nowotnym, mamy zamiar przełożyć kronikę i dokonać jej edycji źródłowej, aby jej tekst stał się ogólnodostępny. Wymagać to będzie wiele pracy, ale z pewnością warto!

 

 

 

Przeczytaj komentarze (9)

Komentarze (9)

niedziela, 09.02.2020 17:25
brawo Kamilku! Ty to jesteś :)
piątek, 07.02.2020 14:00
W roku 1970 pisalam kronike miasta pod okiem naszego nauczyciela...
Ja piątek, 07.02.2020 10:52
A nic nie było o upadłość gminny Ząbkowic ? Bezrobociu...
B czwartek, 06.02.2020 22:44
Połączył Pan dociekliwość z pasją i miłością do historii -...
Nauczyciel czwartek, 06.02.2020 21:08
To niewiarygodne! Gratuluję dociekliwości w poszukiwaniu ważnych dokumentów. Jestem mile...
Srebrna Góra trzyma kciuki ;) czwartek, 06.02.2020 20:57
Brawo ! Życzę kolejnych odkryć i dużo czasu wolnego na...
Mieszkanka gminy Ciepłowody czwartek, 06.02.2020 14:45
Brawo! Kamil to bardzo inteligentny i mądry człowiek. Ilość wiedzy o naszym powiecie (i nie tylko o powiecie) jest u niego nieograniczona. Szkoda tylko, że gmina z której pochodzi go nie docenia i nie podejmuje z nim współpracy :(
Ząbkowiczanka czwartek, 06.02.2020 12:15
Brawo Panie Kamilu! Życzę powodzenia w realizacji pasji życiowej. Przekazuję...
Ola czwartek, 06.02.2020 12:48
chce to przeczytać!