Kamieniecki Klub Seniora: Niemodlin i Dąbrowa Niemodlińska

poniedziałek, 28.10.2019 09:22 2870 0

Sześćdziesiąta trzecia wycieczka to Niemodlin i Dąbrowa Niemodlińska w październikowej odsłonie złotej polskiej jesieni.  Niestrudzony duet Maria Kacik i Andrzej Jurasz tym razem zaprosili uczestników na Ziemię Opolską. Pojechali w region, przez który „się przejeżdża” w drodze między Nysą i Opolem.  
*********************
W „złotą, polską jesień” zawitaliśmy do miejsc położonych w Borach Niemodlińskich. Na początek Niemodlin - miasteczko położone na Równinie Niemodlińskiej, przez które  przepływa Ścinawa Niemodlińska. I na tym małym przykładzie widać jak mieszkańcy są przywiązani do swojego „niemodlińskiego”. Jest taki suchar  na Opolszczyźnie: „Jak nazywa się to miasteczko? Modlin! Modlin nie. To jak nie Modlin, to jak.”  
                   Niemodlin jest wyjątkowy z bardzo wielu powodów i podczas zwiedzania poznaliśmy niepospolite atrakcje tego niepospolitego miasteczka.
                   Niemodlin istniał już prawdopodobnie w X wieku jako osada targowa. Według legendy, św. Wojciech podczas swojej podróży misyjnej zatrzymał się tutaj i zaczął budować kościół (przez miasto przebiegał główny szlak do Pragi i Brna). Miasto powstało przed rokiem 1224, a prawa miejskie uzyskało w 1283 roku. Najstarsza potwierdzona wzmianka o Niemodlinie pochodzi z 1224 roku. Prawa miejskie
zostały nadane przez księcia Kazimierza, w zamian za koszty poniesione przy otaczaniu zamku opolskiego wysokim murem. Miasto w 1313 roku stało się siedzibą księstwa niemodlińskiego i pozostawało nią do 1460 roku.
                   Pierwotna nazwa Niemodlim pochodzi od imienia pierwszego właściciela lub zasadźcy Niemodlima. Miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy w łacińskim dokumencie z 1224 roku wydanym przez księcia śląskiego Kazimierza I opolskiego gdzie zanotowana została w zlatynizowanej formie „Nemodlina villa” (pol. wieś Niemodlin lub wieś Niemodlina). Dnia 28 maja 1260 w łacińskim dokumencie Władysława opolskiego wydanym w Raciborzu
miejscowość wymieniona jest jako wieś villa Niemodlim oraz villa Niemodlin.
                   Miasto ma wyjątkową konstrukcję centrum, ponieważ w ramach średniowiecznego założenia, posiada unikatowy wrzecionowaty rynek z zespołem kamieniczek pochodzących głównie z XVIII i XIX w., choć są wśród nich też starsze i w centralnym miejscu nie ma ratusza.
         Spacerując, nie sposób nie trafić do dawnej, gotyckiej kolegiaty oraz potężnego, renesansowego zamku, zamykających Rynek od zachodu i wschodu. Ponadto w samym mieście zachowały się XV-wieczne mury miejskie oraz dawny Arsenał


.
         Mający ponad 700 lat Zamek Książęcy Niemodlin jest jednym z najbardziej wartościowych historycznie, największych oraz najpotężniejszych zamków w Polsce. Wzniesiony został przez rodzinę książęcą Bolesława I aby bronić ziem opolskich. Podbijany, burzony, palony i zdobywany przez europejskie mocarstwa, mimo setek lat wojen stoi dumnie i do dziś czuwa nad ziemiami opolskimi.
        
Obiekt nieznany szerzej z racji położenia na uboczu szlaków turystycznych jest odbiciem polskiej historii, kamieniem szlachetnym o który walczyli Niemcy, Czesi, Polacy. Zamek jest swoistą księgą historii regionu, Polski, Europy.
         Mury, podziemne tunele, lochy oraz ukryte pomieszczenia być może nadal kryją skarby zachodniej Polski, należące do najpotężniejszych rodów tamtego okresu, chowane tu przed wojenną zawieruchą przez 700 lat historii Zamku.     
         Wśród okolicznych mieszkańców wciąż krążą historie o tajemniczych mieszkańcach Zamku. O niektórych chciałoby się zapomnieć, inne śmieszą, inne wzruszają. Miasto posiada swoje własne legendy: Smutna legenda Białej Damy z Niemodlina, wesoła historia figlarnej Ciotki Elżbiety czy dramatyczne wydarzenia z udziałem Rozpustnych Mnichów do dziś wracają w opowieściach, a duchy często pojawiają się nad zamkową kaplicą.
Warto wejść na stronę o niemodlińskim zamku i poczytać wszystkie zawarte tam niemodlińskie legendy – robią wrażenie, dostarczają wrażeń i mam nadzieję, że zachęcą do odwiedzenia zamku, miasta i okolic.
        
Zamek od zawsze był inspiracją dla twórców kultury, artystów, malarzy, pisarzy i poetów m.in. Jan Jakub Kolski zrealizował tu swój słynny film „Jasminum”, a na stronie internetowej znajduje się jego osobista  historia związana z zamkiem.

         Od niedawna Zamek znów ma polskich właścicieli, którzy odkupili go od Włochów i zamierzają przywrócić mu dawną świetność a przede wszystkim ponownie otworzyć dla zwiedzających. Zamek książęcy Niemodlin z radością wita wszystkich chcących poznać jego tajemnice i historię oraz tych, którzy chcą ją pisać wspólnie z nowymi właścicielami.

 
         Niemodlin to nie tylko historia. Od dziesięcioleci słynął i słynie z najsmaczniejszego karpia na Opolszczyźnie. Ta tradycja przetrwała do dzisiaj i miasto nazywane jest Krainą Książęcego Karpia, a więcej można obejrzeć na filmie pod adresem:  https://www.youtube.com/watch?v=fJAWIddqaFQ   
        

Więcej na stronach będących źródłem tekstu:

https://niemodlin.pl

http://niemodlinzamek.pl/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Niemodlin
 
*************************
 
         Nieopodal Niemodlina, na skraju Borów Niemodlińskich, słynących z dębów znajduje się Dąbrowa Niemodlińska będąca drugim przystankiem na naszej trasie. O ile Niemodlin leży na trasie przejazdowej przez miasto o tyle centrum Dąbrowy znajduje się odrobinę „z boku”  drogi krajowej.
         Największą atrakcją jest późnorenesansowy zamek, który  wybudowany został w 1615-1617 przez Joachima von Tschetschau-Metticha, ze starego śląskiego rodu Tschetschau przez kilka wieków posiadającego te włości w swoich rękach. Zamek został następnie przebudowany przez hrabiego Hochberg w latach 1894-1897 w stylu neorenesansowym i wówczas zupełnie zmienił wygląd. Z pierwotnej budowli pozostało jedno skrzydło i wieża wjazdowa. O wyglądzie zamku w 1905 r. możemy znaleźć wiele informacji  m.in. w twórczości szwajcarskiego pisarza Roberta Walsera, który spędził w Dąbrowie Niemodlińskiej 3 miesiące. Na pisarzu największe wrażenie zrobiła bogato zdobiona stiukami sala balowa oraz biblioteka o olbrzymim księgozbiorze, ozdobiona bogatą boazerią. W 1933 r. ostatni właściciele uciekli z Dąbrowy przed NSDAP. Wojnę zamek przetrwał w stosunkowo dobrym stanie, jednak do 1975 r., ale pozostawiony bez opieki stopniowo podupadał. Po po przejęciu obiektu przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną (obecnie Uniwersytet Opolski) wydawało się, że zacznie się poprawiać los obiektu. Przez wiele lat odbywały się w nim zajęcia, dla studentów Wydziału Zaocznego i seminaria naukowe. Część pomieszczeń przeznaczona była na akademik, w pozostałych salach odbywały się wykłady, ćwiczenia i seminaria.
         Późnorenesansowy zamek z XVII wieku, to  budowla zbliżona na planie do kwadratu, dwukondygnacyjna z trzema narożnymi wieżami, trzy- i czterokondygnacyjnymi. Budynki nakryte są wysokimi, spadzistymi dachami dwu- i czterospadowymi. Wewnętrzny dziedziniec otaczają krużganki. Elewacje zamku zdobią narożne boniowania, gzymsy oraz renesansowe szczyty wieńczone wolutami. Główna brama do zamku prowadzi poprzez pseudoryzalit* przechodzący w kwadratową, czterokondygnacyjną wieżę. Bramę wjazdową obejmuje boniowany portal flankowany przez kolumny jońskie, podtrzymujące balustradę balkonu z rzeźbionym kartuszem herbowym. Tym co wyróżnia Dąbrowę Niemodlińską są spiralnie skręcone kominy, jedne z nielicznych w Europie. Narożniki fasady budynku ozdobione są rzeźbionymi elementami, prawdopodobnie wspornikami niegdysiejszych rzeźb. We wnętrzu znajduje się tablica upamiętniająca fundatorów Tschetschau z herbem rodowym i cherubinami. Zdewastowane sale, obecnie zdobione lamperią, kryją pozostałości dawnego wystroju, takie jak oryginalny sufit sali balowej ozdobiony kasetonami z motywami floralnymi oraz owalnym freskiem przedstawiającym Terpsychorę. Godny uwagi jest również bogato rzeźbiony kominek w sali na parterze. Natomiast w holu na piętrze znajduje się kominek z czerwonego marmuru, wsparty na alabastrowych atlasach oraz fragmenty marmurowej, stylizowanej na antyczną balustrady. Sufit jednej z sal zdobiony jest odrestaurowanymi stiukami. W pomieszczeniu, które wydaje się być opuszczoną salą lekcyjną, znaleźć można zabytkowy piec z antycznymi kaflami. W dawnej kuchni zamkowej w prawym skrzydle budowli zachował się kominek z ozdobnymi kolumnami. Od zewnątrz warto zwrócić uwagę na drewnianą oranżerię oraz drewniany, piękny, choć grożący zawaleniem, wykusz balkonowy znajdujący się na narożnej wieży.
         Park krajobrazowy z XVII w. o pow. 2,2 ha, niegdyś we francuskim stylu, dzisiaj lekko zaniedbany. Można dostrzec pozostałości cech charakterystycznych dla tego rodzaju architektury zieleni: aleje, szpalery, labirynty i punkty widokowe o regularnej niegdyś kompozycji.

Więcej na stronie będącej źródłem tekstu:

http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/4085/Dabrowa_Niemodlinska/


 
**************************
         Wyprawa na Opolszczyznę zakończyła wizyta w Karczmie o przewrotnej nazwie „BIDA”, w której ugaszczają gości z typowo śląską obfitością potraw ze smakiem. Wielu nie „dawało” rady z porcjami…
 
Foto: Barbara Sajkiewicz

Tekst: Krzysztof Woliński

 
/* Ryzalit – występ z lica w elewacji budynku w jego części środkowej, bocznej lub narożnej, prowadzony od fundamentów po dach, stanowiący jego organiczną część. W rzucie poziomym ryzalit może mieć kształt prostokąta lub półkola. Popularny od renesansu w architekturze pałaców, później stosowany także przy budowie domów wielorodzinnych. W budynkach reprezentacyjnych w środkowym ryzalicie fasady znajduje się główne wejście do budowli, natomiast w tylnej elewacji wyjście na taras lub ogród. Ryzalit ożywia elewację i zwiększa powierzchnię pomieszczeń. Płaski, nieznacznie wystający przed lico sąsiadującej ściany ryzalit określany bywa jako pseudoryzalit. Silnie wysunięte i wyraźnie wyodrębnione partie budynku stanowią natomiast skrzydła
.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ryzalit

Dodaj komentarz

Komentarze (0)