Książka Miesiąca: Joanna Bator "Ucieczka Niedźwiedzicy"

Według danych Biblioteki Narodowej co roku na polskim rynku wydawniczym pojawia się kilka tysięcy książek literatury faktu i literatury pięknej.  Jak wśród mnogości tytułów wybrać te, które naprawdę zasługują na uwagę? Ząbkowickie bibliotekarki w cyklicznej rubryce "Książka Miesiąca" polecają rozszerzające horyzonty, ważne, poruszające i po prostu dobre książki. We wrzeniu swoją rekomendację przedstawia Elżbieta M. Horowska. 

Joanna Bator, Ucieczka niedźwiedzicy, Kraków 2022 Znak

Dzisiaj, mimo wcześniejszej deklaracji, książka uznanej i popularnej autorki. Niektórzy właśnie Joannę Bator mają za najlepiej piszącą polską prozaiczkę.

Możemy, jako środowisko bibliotekarskie, pochwalić się jej dwoma wizytami w Ząbkowicach (2012 i 2017) a ja miałam przyjemność przywitać się podczas ostatniego festiwalu <Góry Literatury> w pałacu Sarny.

J.Bator pierwszy raz wydała zbiór opowiadań, bo takąż książką jest „Ucieczka niedźwiedzicy”. Zawiera 17 różnych, a jednak jakoś powiązanych opowieści. Tworzą mozaikę, ale czytane w kolejności układają się w łączącą się postaciami i wątkami całość. Otwierający cykl tytułowy utwór był publikowany wcześniej, w magazynie <Książki> 2021/1. Autorka pisała go równolegle ze swoją powieścią „Gorzko, gorzko”. Niektóre postaci z tomu opowiadań pojawiły się już na kartach powieści - Marianna Polna, Violetta. Inne, jak mówiła w wywiadzie J.Bator, można będzie odnaleźć w tworzonej właśnie powieści.

Klimat opowiadań, co nie powinno być zaskoczeniem jeśli chodzi o pisarstwo J.Bator, jest wysoce melancholijny, smutek to dominująca emocja. Tematy, które pisarka kreuje przez pryzmat literatury też nie są łatwe. Eutanazja, opieka nad ciężko chorym dzieckiem, brak miłości ojcowskiej, uchodźcy, samotność, niemożność porozumienia w małżeństwie…

Miejsca akcji opowieści rozsiane są szeroko. Wcześniej czy później pisarka wraca na Dolny Śląsk, do Wałbrzycha. Ale jako, że jej życie prywatne toczy się pod różnymi szerokościami geograficznymi – są tu i greckie wyspy, Berno i Japonia, gdzie pisarka gościła dłużej.

Bardzo Państwu polecam tom opowiadań „Ucieczka niedźwiedzicy”. Znajdziecie tu Państwo bardzo interesujących, niejednoznacznych bohaterów, a zwłaszcza bohaterki. Opowieści nieśpieszne, niektóre dziwne, inne tajemnicze, budzące nawet  niedowierzanie. Wszystkie wzięły się, jak mówiła J. Bator z empatii, ze współodczuwania. Niekiedy autorka  przekracza granicę między tym co rzeczywiste a tym co nierealne. Mnie, ze względów osobistych, chyba najbardziej uderzyło drugie („Trzy u pół godziny”), mające jak się okazało dalej, kontynuację.

Elżbieta M. Horowska

Książkę wypożyczają Biblioteka Pedagogiczna oraz Biblioteka Publiczna (ratusz) w Ząbkowicach Śląskich, szukaj jej także w swojej bilbliotece.