Migrena: Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Migrena jest jedną z najczęstszych chorób neurologicznych, której uciążliwość niekorzystnie wpływa na jakość życia pacjentów. Szacuje się, że obecnie migrena dotyczy nawet 15% populacji światowej, a w Polsce z dolegliwością tą zmaga się nawet 8% Polaków. Migrena może dotykać pacjentów w różnym wieku, ale pierwsze ataki migreny zwykle pojawiają się u osób młodych, które nie ukończyły 40 roku życia.¹

Migrena – jej rodzaje i objawy

Migrena jest przewlekłą chorobą neurologiczną, która charakteryzuje się silnymi, nawracającymi napadami bólu głowy, którym towarzyszą objawy dodatkowe, tzw. objawy wegetatywne, np. nudności, nadwrażliwość na światło, dźwięk, wymioty, zaburzenia koncentracji.

Ból migrenowy ma zazwyczaj charakter jednostronny i pulsujący. Zwykle pojawia się w okolicach skroni, za gałką oczną lub w obrębie czoła. Napadowy ból głowy może utrzymywać się przez 4 do nawet 72 godzin, znacząco utrudniając pacjentom funkcjonowanie.

Zgodnie z obecnie obowiązującą klasyfikacją ICHD-3 (Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy, wydanie 3) wyróżniamy 6 typów migreny:

• migrena z aurą – w której napad bólu głowy poprzedzony jest innymi objawami, np. drętwieniem kończyn, trudnościami w wysławianiu się, zaburzeniami koncentracji,

• migrena bez aury – w przebiegu której ból zlokalizowany jest zwykle po jednej stronie głowy i ma charakter pulsujący, dolegliwościom bólowym towarzyszą nudności, wymioty oraz nadwrażliwość na światło,

• migrena przewlekła – występująca przez co najmniej 15 dni w miesiącu, w okresie co najmniej 3 miesięcy,

• migrena powikłana,

• migrena prawdopodobna,

• zespoły epizodyczne migreny.²

Złożony przebieg migreny

Przebieg ataku migrenowego ma charakter złożony i można go podzielić na kilka faz:

Faza zwiastunowa (inaczej faza prodromalna) – zwykle pojawia się na 24 – 48 godzin przed atakiem. W przebiegu tej fazy mogą wystąpić m.in. nadmierne pobudzenie, nawracające ziewanie, zaburzenia koncentracji, utrzymująca się sztywność karku oraz zwiększona wrażliwość na bodźce.

Aura – występuje u pacjentów cierpiących na migrenę z aurą i dotyczy nawet około 25% wszystkich pacjentów z migreną. Objawy neurologiczne aury mogą obejmować zaburzenia wzrokowe, parestezje, trudności w mówieniu oraz ogólne osłabienie mięśni. Zwykle aura trwa od 5 do 60 minut.

Faza bólu – może trwać od 4 do nawet 72 godzin. Pacjenci określają ból jako bardzo intensywny. Dolegliwościom bólowym może towarzyszyć nadwrażliwość na światło i dźwięki, a także nudności i wymioty.

Faza ustępowania bólu – ból głowy stopniowo ustępuje, co może trwać nawet do kilku godzin. Pacjenci mogą doświadczać utrzymujących się nadwrażliwości nawet do kilku godzin po ustąpieniu bólu. Zwykle w fazie tej występuje uczucie zmęczenia, znużenia i wzmożonej ospałości.

Faza ponapadowa – której towarzyszy niepokój przed kolejnym napadem.

Warto podkreślić, że ww. fazy nie muszą się pojawić podczas każdego napadu migreny, a zarówno ich charakter, jak i długość mogą być zmienne.³

Przyczyny występowania migreny

Główne przyczyny występowania migreny nie są do końca jasne. Naukowcy uważają, że za wystąpienie ataku migreny mogą odpowiadać różne czynniki, występujące jednocześnie. Szczególne znaczenie przypisuje się czynnikom genetycznym oraz ogólnej nadwrażliwości organizmu na niektóre bodźce zewnętrzne, jednak nie tylko one mogą powodować lub nasilać migrenę.

Jako najczęstsze czynniki wyzwalające napady migreny, według obecnej wiedzy, uznaje się:

• przewlekły stres,

• nieregularny tryb życia, w tym ciągłe zmiany rytmu snu,

• napięciowe bóle karku,

• długotrwałe pozostawanie na czczo,

• zmiany pogody,

• ostre, drażniące światło,

• drażniące lub nieprzyjemne zapachy,

• alkohol.⁴

Sposoby leczenia migreny

Leczenie dolegliwości bólowych związanych z migreną wymaga zastosowania metod farmakologicznych i niefarmakologicznych. Dla uzyskania pełnej skuteczności leczenia w pierwszej kolejności należy zdiagnozować chorobę, a następnie wdrożyć odpowiednie leczenie.

Farmakologiczne leczenie migreny

W przypadku wystąpienia napadu migrenowego pacjenci powinni sięgać po odpowiednie leki, wykazujące działanie przeciwmigrenowe. W doraźnym leczeniu migreny sprawdzą się preparaty zawierające tryptany, np. almotryptan, które poprzez zwężenie naczyń krwionośnych w mózgu pozwalają złagodzić ból migrenowy.

Od niedawna leki z almotryptanem są dostępne bez recepty, dzięki czemu pacjenci cierpiący na migrenę mogą szybciej sięgnąć po pomoc. Jednym z takich leków jest Nomigren. Jedna tabletka leku Nomigren zawiera 12,5 mg almotryptanu. Taka dawka pozwala na skuteczne leczenie doraźne bólu głowy w przebiegu ostrych napadów migreny.⁵

Poza tryptanami, pacjenci, u których występuje migrena mogą stosować preparaty należące do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. ibuprofen oraz ketoprofen, a także paracetamol, które stosowane w odpowiednich dawkach mogą złagodzić ból towarzyszący migrenie. Pomocniczo, w celu złagodzenia dokuczliwych dolegliwości towarzyszących migrenie (nudności, wymioty, nadwrażliwość na bodźce), pacjenci stosujący ww. leki mogą dodatkowo zastosować preparaty o działaniu przeciwwymiotnym, prokinetycznym, a także leki uspokajające. Stosowanie dodatkowych leków łagodzących objawy towarzyszące migrenie nie jest konieczne podczas kuracji tryptanami, które poza działaniem przeciwbólowym, zwalczają również pozostałe objawy migreny.⁶

Zgodnie z obecnie obowiązującymi wytycznymi, sposób leczenia migreny zależy od intensywności bólu oraz częstotliwości występowania napadów. Jeśli u pacjenta zdiagnozowano migrenę przewlekłą, zaleca się wdrożenie leczenia profilaktycznego migreny, aby zmniejszyć ryzyko nadużywania leków przeciwbólowych.⁷

Niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu

Leczenie migrenowego bólu głowy powinno być dodatkowo wspierane poprzez stosowanie niefarmakologicznych metod leczenia. W celu uniknięcia nawrotów migreny warto przede wszystkim wprowadzić stałą zmianę nawyków. Poprzez wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej, zdrowej diety oraz ogólne unikanie czynników wyzwalających migrenę, można znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia kolejnego napadu.

Z kolei stosowanie technik relaksacyjnych, takich jak medytacja, joga oraz ćwiczenia oddechowe, pozwala skutecznie złagodzić stres i usunąć napięcie, tym samym zmniejszając ryzyko wystąpienia dolegliwości bólowych.

Nomigren 12,5 mg, tabletki powlekane. Skład: Każda tabletka zawiera 12,5 mg alomtryptanu (Almotriptanum) w postaci almotryptanu jabłczanu. Wskazania do stosowania: Doraźne leczenie bólu głowy w ostrych napadach migreny z aurą lub bez aury. Produkt leczniczy może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano migrenę inną niż migrena podstawna, hemiplegiczna lub oftalmoplegiczna. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 WROCŁAW, ul. Żmigrodzka 242 E.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

1 Migrena: objawy, przyczyny i diagnoza. Jakie badania wykonać? - Centrum Wiedzy ALAB laboratoria, dostęp z dnia 24.06.2024

2 RAPORT-MIGRENA-www.pdf (pzh.gov.pl)

3 Migrena – objawy, leczenie, zalecane badania | LUX MED (luxmed-diagnostyka.pl), dostęp z dnia 24.06.2024

4 Migrena – objawy, których nie sposób przeoczyć. Badania, przyczyny, symptomy - Pacjent - Diagnostyka Laboratoria Medyczne, dostęp z dnia 24.06.2024

5 Na podstawie Charakterystyki Produktu Leczniczego Normigren

6 Stępień A, Kozubski W, Rożniecki J, Domitrz I. Leczenie migreny. Zalecenia opracowane przez grupę ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy, Polskiego Towarzystwa Badania Bólu i Sekcji Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. BÓL. (2020);21(2):11-30. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.4591.

7 Rożniecki, Jacek J., Adam Stępień, and Izabela Domitrz. "Leczenie migreny przewlekłej—zalecenia opracowane przez Grupę Ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy i Sekcji Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego na podstawie międzynarodowych zaleceń i najnowszej literatury." Polski Przegląd Neurologiczny 14.2 (2018): 60-66.