Aronia, borówka i jagoda kamczacka „lekiem” na jaskrę i starczowzroczność

Badania prof. Alicji Kucharskiej z Katedry Technologii Owoców, Warzyw i Nutraceutyków Roślinnych UPWr i jej interdyscyplinarnego zespołu dowodzą, że oczyszczone ekstrakty z owoców czarnej borówki, aronii oraz jagody kamczackiej przyjmowane doustnie pomagają w zmniejszeniu objawów zespołu suchego oka, jaskry i starczowzroczności, która dotyka już 1,3 miliarda ludzi na świecie.

„Polifenole i irydoidy z aronii, czarnej borówki i jagody kamczackiej jako składniki suplementów diety w leczeniu jaskry” to projekt interdyscyplinarny realizowany wspólnie przez prof. Alicję Kucharską z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, okulistkę dr Dorotę Szumny z Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, lekarza prof. Tomasza Sozańskiego z Wydziału Medycznego Politechniki Wrocławskiej oraz firmę produkującą ekstrakty roślinne Greenvit, która przygotowała kapsułki z oczyszczonych ekstrakty z owoców i koordynowała badania. Badania były sfinansowane przez Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu w ramach grantu.

W badaniu wzięły udział osoby 50+, czyli w mniejszym lub w większym stopniu ze stwierdzoną już starczowzrocznością, które wykonują na co dzień pracę biurową. Przez 12 tygodni podawano im kapsułki zawierające oczyszczone ekstrakty z aronii czarnoowocowej Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott, jagody kamczackiej Lonicera caerulea L. oraz borówki czarnej Vaccinium myrtillus L.

- Ekstrakty były oczyszczane w celu usunięcia zbędnych związków, typu cukry czy kwasy organiczne, a także po to, aby zwiększyć stężenie związków aktywnych – mówi prof. Alicja Kucharska. Wyjaśnia, że wymienione owoce to wyjątkowo bogate źródło czerwonych barwników antocyjanowych, które wykazują szereg aktywności biologicznych także w kierunku poprawy narządu wzroku. Dodatkowo owoce jagody kamczackiej zawierają znaczne ilości związków bioaktywnych z grupy irydoidów, które podobnie jak antocyjany charakteryzują się wysoką aktywnością i korzystnym działaniem na narząd wzroku.

Badanie podzielono na dwa etapy (po 6 tygodni każdy). Uczestnicy przyjmowali zamiennie, dwa razy dziennie po jednej kapsułce suplementu diety bądź placebo, co oznacza, że każdy uczestnik przyjmował naprzemiennie badany ekstrakt z owoców i placebo w różnych okresach czasu, w przypadkowej kolejności, bez wiedzy co przyjmuje. Te dwa okresy przyjmowania kapsułek były rozdzielone okresem pauzy (wash-out), który trwał 5 tygodni. 

Badania prowadzono systemem cross over study (randomizowane, podwójnie zaślepione, skrzyżowane). To projekt, który pozwala na porównanie dwóch interwencji (w tym przypadku badany produkt-placebo) w tej samej grupie uczestników – co daje obraz skuteczności i bezpieczeństwa terapii w tej samej grupie osób, eliminując wpływ zmiennych międzyosobniczych.

W badaniu oceniano wpływ substancji testowanych zawartych w preparacie na ostrość wzroku do dali i bliży, poczucie kontrastu do dali i bliży, ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz nawilżenie spojówek, testowane testem Schirmera, indeksem LIPCOF i testem TBUT oraz pole widzenia.

Wstępne wyniki pokazały, że suplement stosowany doustnie nie zmienia ostrości wzroku w pierwszych 6 tygodniach podawania, dopiero w kolejnym cyklu zaobserwowano poprawę ostrości wzroku do bliży u 92,3% uczestników badania. Może to wskazywać na potencjał korekty widzenia do bliży u pacjentów z prezbiopią. Z drugiej strony, poprawę nawilżenia spojówek zaobserwowano w teście Schirmera na początku 6. tygodnia podawania u 80% uczestników. Efekt ten osłabł w kolejnych tygodniach prowadzenia eksperymentu do 61,5%. Poprawa nawilżenia spojówek w teście Schirmera wskazuje na potencjalny korzystny efekt u grupy osób z zespołem suchego oka.

Sami uczestnicy po zakończonym badaniu dostrzegli poprawę ostrości widzenia, lepszy kontrast widzenia oraz lepsze widzenia w nocy.

- Jest to pierwsze badanie preparatu opartego na naturalnych, standaryzowanych ekstraktach z aronii, jagody kamczackiej i borówki czarnej. Jego wyniki są zadowalające, ale chcielibyśmy jeszcze rozszerzyć grupę badawczą na osoby w wieku około 30 lat, które pracują przed komputerem, np. informatyków oraz zawodowych kierowców samochodów ciężarowych – mówi prof. Alicja Kucharska.

Naukowczyni UPWr dodaje, że suplement oraz wyniki badań zespół chce zaprezentować na najbliższych Międzynarodowych Targach Wynalazczości Badań Naukowych i Nowych Technik BRUSSELS INNOVA – w Brukseli. 

 FOT. Tomasz Lewandowski / UPWr