Atak Kaszlu we Wrocławiu Rodzice zanoszą do władz Wrocławia Recepty na czyste powietrze

We Wrocławiu odbył się 17 marca 2025 roku pierwszy antysmogowy #flashmob, w trakcie którego kaszląc zwrócono uwagę na problem z jakością powietrza mieście.  Rodzice, aktywiści i organizacje społeczne wystawiły władzom lokalnym - nie tylko we Wrocławiu  „Recepty na Czyste Powietrze”, domagając się skutecznych działań na rzecz systemowej ochrony dzieci, seniorów i kobiet w ciąży przed zanieczyszczeniami powietrza.

We Wrocławiu akcja odbyła się przed Urzędem Miejskim na Rynku, pod Pręgierzem. W całym mieście mieszkańcy od lat mierzą się z problemem emisji zanieczyszczeń pochodzących zarówno z domowych pieców grzewczych, jak i z transportu. Wrocław, w swoim zasobie komunalnym (tym “wyłącznym” i tym dzielonym, we wspólnotach) ma ponad 3600 przestarzałych „kopciuchów” i pieców na paliwa stałe (dane na koniec 2024 roku). W sezonie grzewczym jakość powietrza w mieście regularnie przekracza dopuszczalne normy. Ponadto słabo rozwinięty transport publiczny i intensywny ruch samochodowy - co pokazały jasno ostatnie Kompleksowe Badania Ruchu - dodatkowo obciąża powietrze tlenkami azotu i pyłami zawieszonymi. To także przez to mieszkańcy – zwłaszcza dzieci i młodzież – narażeni są na przewlekłe choroby układu oddechowego i inne poważne schorzenia.

Czyste powietrze na CITO!

Astma, POChP, alergie, zapalenie zatok, infekcje dróg oddechowych, nadreaktywność oskrzeli, choroby układu krążenia, nadciśnienie, udary, zaburzenia neurologiczne, ADHD, depresja, bóle głowy, nowotwory płuc i krtani, cukrzyca typu 2, choroby metaboliczne, ryzyko przedwczesnych porodów, a nawet zaburzenia rozwoju płodów – to tylko część długiej listy konsekwencji, jakie niesie za sobą życie w zanieczyszczonym środowisku. Lista leków przepisywanych w gabinetach lekarskich jest równie długa – sterydy wziewne, leki rozszerzające oskrzela, antybiotyki na przewlekłe infekcje, środki przeciwzapalne i przeciwhistaminowe, beta-blokery, statyny, leki przeciwzakrzepowe, insulinę i leki na cukrzycę, preparaty neurologiczne i psychiatryczne – od przeciwbólowych i przeciwdepresyjnych po te stosowane w leczeniu zaburzeń poznawczych. Każdy z nich to dodatkowy koszt – zarówno finansowy, jak i zdrowotny. Jednak wśród tych wszystkich leków brakuje jednego kluczowego „składnika”...

“Czystego powietrza, które jest fundamentem bezpieczeństwa zdrowotnego i profilaktyki większości chorób cywilizacyjnych, nie da się kupić w żadnej aptece.” - przypomina mieszkanka Wrocławia, Elżbieta Lemańska - Błażowska z ruchu (Fundacji) Rodzice dla Klimatu.

“To samorządy decydują o jakości powietrza w naszych miastach i dzielnicach – poprzez inwestycje w transport publiczny, rozwój infrastruktury rowerowej i pieszej, zielone strefy buforowe wokół szkół oraz wdrażanie skutecznych polityk antysmogowych. O tym, jaka jest sytuacja Wrocławia i jak wolno idzie wymiana pieców kopciuchów mówiliśmy w tym samym miejscu niedawno, 5 marca. Przypomnieliśmy też, że nadal nie ma we Wrocławiu Strefy Czystego Transportu, która pozwoliłaby wyeliminować najbardziej trujące kopciuchy na kółkach, zwłaszcza gdyby jej zasady i region były mądrze zaplanowane.” - mówi Krzysztof Smolnicki z Dolnośląskiego Alarmu Smogowego. 

“Złej jakości powietrzem oddychamy w domu, pracy, w placówkach oświatowych, a także w ich otoczeniu. Małe cząstki PM 2.5 dostają się do krwioobiegu, organów, a także przekraczają barierę krew-mózg, oddziałując negatywnie na zdrowie. Non stop działające oczyszczacze powietrza w niektórych gospodarstwach domowych (u osób świadomych zagrożenia, które stać na ich zakup i eksploatację) niwelują tylko miejscowo skutki, ale nie likwidują przyczyn problemu - kopciuchów oraz używania nienadających się do opału materiałów.” - dodaje Michał Pochna z Akcji Miasto.

 Postępowanie w leczeniu: zalecenia dla Wrocławia

Organizatorzy akcji domagają się od władz miasta Wrocławia pilnych działań, takich jak m.in.:

• Likwidacja ,,kopciuchów” w pierwszej kolejności z okolic szkół, żłobków, przedszkoli, szpitali i domów seniora,
• Monitoring zanieczyszczeń powietrza, także z transportu,
• Inwestycja w zielone strefy buforowe wokół szkół oraz Szkolne Ulice, chroniące przed smogiem, spalinami, hałasem i upałem,
• Niskoemisyjny, szybki i niezawodny transport zbiorowy - pilne opracowanie planu krótko- oraz długoterminowego rozwoju tego transportu i oczekiwanych parametrów, który zostanie przyjęty i będzie realizowany niezależnie od zmiany władzy w mieście,
• Wsparcie finansowe termomodernizacji i wentylacji,
• Wspieranie zrównoważonych form aktywnej mobilności pieszej i rowerowej poprzez rozwój sieci ścieżek rowerowych,
• Mądre planowanie przestrzenne z uwzględnieniem potrzeb dzieci,
• Kontrola wdrażania uchwał antysmogowych,
• Obowiązkowa edukacja zdrowotna – także dla urzędników!

Postulaty zgłaszane w akcji „Atak Kaszlu” są zgodne z rekomendacjami przedstawionymi na posiedzeniu Zespołu Parlamentarnego „Rodzice dla Klimatu”, które odbyło się 4 marca 2025 roku pod hasłem „Dobry plan na przyjazne otoczenie szkoły to recepta na zdrowie dzieci” - kluczem do walki o czyste powietrze na terenach zurbanizowanych jest planowanie przestrzenne.
https://www.rodzicedlaklimatu.org/zdrowa-szkola-zaczyna-sie-na-zewnatrz-relacja-z-posiedzenia-zespolu-parlamentarnego-rodzice-dla-klimatu/

#OurKidsAir – globalny apel rodziców o czyste powietrze

W dniach 14 - 17 marca podobne akcje z inicjatywy ruchów rodzicielskich zrzeszonych w sieci Our Kids Climate  odbywają się w kilkunastu miastach na całym świecie – od Londynu (Wielka Brytania), przez Mediolan (Włochy), Enugę (Nigeria), Mutare (Zimbabwe), Kisumu (Kenya), Mexico City i Guadalajara (Meksyk), po Nowy Jork, Las Vegas i Green Bay (USA). Wszystkie te wydarzenia zostaną udokumentowane i zaprezentowane podczas międzynarodowej konferencji WHO w Kolumbii, gdzie eksperci zdrowia publicznego będą omawiać globalny kryzys związany z zanieczyszczeniem powietrza.
http://ourkidsclimate.org

“Prawo do ochrony zdrowia każdego obywatela jest zapisane w Konstytucji RP, a władze  każdego szczebla są zobowiązane do zapewnienia tej ochrony, szczególnie dzieciom. Potwierdził to, w szczególności, Sąd Najwyższy w sprawie mieszkańca Rybnika.” - podkreśla Joanna Szczygielska-Żółtańska z ruchu (Fundacji) Rodzice dla Klimatu”. “Nasze działania są zatem sprzeciwem wobec łamania podstawowego prawa, jakim jest oddychanie czystym powietrzem i oczekiwaniem podjęcia skutecznych działań ze strony władz, aby wywiązywała się ona wobec nas ze swoich obowiązków.” 

Do działań w ramach kampanii „Recepty na Czyste Powietrze” dołączają liczne organizacje społeczne zajmujące się ochroną zdrowia i środowiska czy rozwojem transportu zbiorowego, rowerowego, w tym Clean Cities Campaign Polska, Fundacja Rodzic w Mieście, Polski Alarm Smogowy, Warszawski Alarm Smogowy, Dolnośląski Alarm Smogowy, Akcja Miasto, Fundacja Na Miejscu, Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, Fundacja Poza RaMy, Program ,,Bądź od Małego” Fundacji ,,Bądź” Małgosi Braunek, Stowarzyszenie Zielone Mazowsze oraz Inicjatywa Struga Wawerska.