Jak stosować odżywki i suplementy diety? Czemu niektóre są typowo dla sportowców?
Coraz chętniej kupujemy odżywki i suplementy diety - stacjonarnie i z wysyłką. Warto sprawdzić po które powinni sięgać sportowcy, a które dedykowane są niemal każdemu.
Suplement w świetle prawa - co to takiego?
W myśl ustawy za suplement uznać można środek spożywczy (tak, tak, suplement prawnie jest jedzeniem), który umożliwia dawkowanie i sprzedawany jest pod konkretną postacią umożliwiającą przyjęcie (np. kapsułki, tabletki, drażetki, proszki, żele, napoje etc.) i charakteryzuje go wpływ fizjologiczny. Co istotne - suplementy diety nie mogą zaburzać naturalnej homeostazy organizmu, jak również charakteryzować się działaniem leczniczym. Nie mogą także, pod żadnym pozorem, zastępować zdrowej, urozmaiconej i zbilansowanej diety - ich celem jest jej uzupełnianie w składniki których nie sposób dostarczyć, lub których dostarczenie jest istotnie utrudnione.
Dlaczego nie każdy powinien brać suplementy?
Bo nie każdy ich potrzebuje. Suplementacja (nawet "tylko" witamin i minerałów) nie jest czymś obowiązkowym i uzależniona powinna być od stosowanej diety. Pewien wyjątek stanowi tutaj witamina D, której rekomendacje suplementacji dla każdego z członków populacji, nakładają na nas pewien "obowiązek" suplementacyjny. Zdrowa żywność jest jednak w stanie zapewnić zapotrzebowanie na większość składników u rekreacyjnie aktywnej osoby i taka, prócz szczególnych sytuacji, bez suplementacji może się obejść.
Dlaczego niektóre odżywki i suplementy diety przeznaczone są dla sportowców?
Pamiętajmy, że suplementy to nie tylko witaminy z grupy B, kwasy omega 3, czy substancje mające wspierać włosy i paznokcie, czy pracę mózgu. Grupa suplementów dedykowanych sportowcom zawiera w sobie m.in. tzw. suplementy ergogeniczne, a więc takie które mają za zadanie wspomóc możliwości wysiłkowe atlety oraz wesprzeć go w czasie regeneracji. Przeciętna, mało aktywna osoba, nie osiągnie żadnych benefitów z sięgania po te substancje - warto więc sprawdzić czego naprawdę potrzebujesz.
Co mi grozi jeśli będę brał suplementy dla sportowców?
W pierwszej kolejności - niepotrzebny wydatek, nierzadko całkiem sporej kwoty pieniędzy. W dalszej kolejności - zwiększone ryzyko hiperalimentacji (nadmiernego odżywienia) rozmaitymi substancjami (jak np. witaminy). Gdyby tego było mało możesz narazić się na solidne zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Oczywiście nie dlatego, ze suplementy dedykowane atletom są szkodliwe czy w jakiś sposób "gorsze". Ich organizmy wymagają po prostu specjalistycznego wsparcia, a to czasem oferowane jest przez substancje, które nie są zbyt "delikatne" dla naszego układu pokarmowego i by były dobrze tolerowane ich dawkowanie musi być stopniowane. Taka adaptacja może zmniejszyć dolegliwości i zdecydowanie poprawić tolerancję rozmaitych substancji, jak np. glicerol czy wodorowęglan sodu, a także olej MCT będący źródłem kwasów tłuszczowych średniołańcuchowych, popularny u osób decydujących się na dietę wysokotłuszczową lub ketogenną.
Inną sytuacją jest fakt, że, nawet sięgając po substancje z którymi spotykamy się na co dzień - dawki stosowane w sporcie i uznawane za efektywne oraz dozwolone do stosowania w suplementach, mogą być mało odpowiednie dla przeciętnego członka populacji. Idealnym przykładem wydaje się być kofeina - w przeciętnej kawie znajdziesz średnio 60-80mg kofeiny, natomiast dawka dozwolona (i zazwyczaj stosowana) w suplementach to aż 200mg w porcji. W przypadku sportowców o działaniu ergogenicznym mówimy podczas stosowania ich w ilościach 3-6mg/kg masy ciała. Przyjmowana "rekreacyjnie" - z kawą czy napojem energetycznym dawka jest znacznie mniejsza. Zastosowanie zwielokrotnionej ilości substancji psychoaktywnej może dawać nieprzyjemne działania niepożądane jak chociażby bóle głowy i uczucie niepokoju.
