Javier Solana Laureatem Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego 2024

8 Zobacz galerię

„Polska u mnie zajmuje szczególne miejsce.  Tak było, jest i pozostanie do końca moich dni. Od zawsze Polska była, jest i będzie ważnym punktem na mapie Europy i świata.” - Javier Solana, który wprowadzał Polskę do NATO, laureatem Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego.

Prestiżowa przyznawana rokrocznie we Wrocławiu Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego trafiła w tym roku w ręce Javiera Solany – hiszpańskiego polityka i dyplomaty, który w latach 1995–1999 przewodniczył NATO jako jego sekretarz generalny, a od 1999 do 2009 piastował funkcję wysokiego przedstawiciela do spraw wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz sekretarza generalnego Rady Unii Europejskiej. To za kadencji Solany jako sekretarza generalnego NATO, Polska, Czechy i Węgry przystąpiły do Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego, przyznawana od 2004 roku, została ustanowiona przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego, miasto Wrocław, Kolegium Europy Wschodniej, Uniwersytet Wrocławski oraz Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wyróżnienie zostało wręczone dzisiaj podczas tradycyjnej gali na dziedzińcu Ossolineum.

- Wrocław – miasto będące kuratorem nagrody Jana Nowaka Jeziorańskiego - z dumą i radością w poczet jej laureatów przyjmuje Javiera Solanę, sygnatariusza przyjęcia Polski do NATO, człowieka, który swoje zawodowe życie polityczne definiował szerzej nawet niż stanowi sentencja nagrody: „za myślenie o państwie jako o dobry wspólnym”. Javier Solana swoim życiem i pracą pokazuje, że także świat jest naszym dobrem wspólnym, wymagającym naszej szczególnej troski i opieki. Ekscelencjo, przekazując to wyróżnienie w Pańskie ręce, dziękujemy i honorujemy Pańską służbę w szczególny sposób czyniąc to w imieniu Jana Nowaka-Jeziorańskiego - mówił podczas wygłaszanej laudacji  dla tegorocznego laureata Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia.

- Przekazujemy to wyróżnienie przez Pańskie ręce także symbolicznie tym wszystkim, którzy procesowi wstąpienia do NATO towarzyszyli, przypominając zarazem sobie i światu o wartościach, na straży których stoi sojusz, na straży których stoją wszyscy jego członkowie, na straży których stoimy także my – dodawał Jacek Sutryk.

Fizyk, który został dyplomatą i jednym z najważniejszych ludzi na świecie

Solana swoją drogę zawodową rozpoczął od studiów fizyki na Universidad Complutense de Madrid, a następnie na University of Virginia w Stanach Zjednoczonych, gdzie zdobył tytuł doktora. Naukowo zajmował się fizyką ciała stałego. Następnie został członkiem Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE). W latach 1982-1995 pełnił różne funkcje ministerialne w rządach Felipe Gonzáleza, w tym ministra kultury, ministra edukacji i nauki oraz ministra spraw zagranicznych.

W 1995 roku został wybrany Sekretarzem Generalnym NATO. 12 marca 1999 roku w amerykańskiej miejscowości Independence, w obecności polskiego Ministra Spraw Zagranicznych Bronisława Geremka oraz Sekretarz Stanu USA Madeleine Albright przyjmował akt przystąpienia Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego. Jest ceniony za swoje umiejętności dyplomatyczne
oraz wkład w rozwój polityki bezpieczeństwa i współpracy międzynarodowej. Jego bogata kariera obejmuje zarówno sukcesy w polityce krajowej, jak
i międzynarodowej, co czyni go jednym z najbardziej wpływowych polityków hiszpańskich w ostatnich dekadach.

- Z wielkim zaszczytem i ogromnymi emocjami przyjmuję to wyróżnienie. Wśród wyróżnionych wcześniej jest wielu moich serdecznych przyjaciół. Cieszę się i jest to dla mnie niezwykle ważne, że mogę być dzisiaj w Polsce, że mogę być dziś ponownie we Wrocławiu. Dziękuję raz jeszcze za tę wielką nagrodę. Dla nas zawsze Polska była ważnym elementem bezpieczeństwa międzynarodowego. Kiedyś aspirowaliście do członkostwa w NATO, dziś szczęśliwie jesteście z nami już 25 lat jako niezwykle ważny partner Sojuszu – mówił po otrzymaniu Nagrody  Javier Solana.

Elementem wydarzenia była też dyskusja z udziałem laureata oraz Aleksandra Kwaśniewskiego – prezydenta RP w latach 1995-2005, który razem z Javierem Solaną włączał Polskę do Sojuszu Północnoatlantyckiego.

- Odczuwaliśmy determinację Javiera Solany we wsparciu polskich aspiracji do bycia częścią NATO. Dziś Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego trafia we właściwe ręce. Tak jak Jan Nowak przez lata swojej publicznej działalności przeciągał Polskę na Zachód, tak Javier Solana zakotwiczył nas w tym Zachodzie, zakotwiczył w Europie. Mieliśmy jako kraj duże szczęście, że był wtedy sekretarzem NATO. W tamtym czasie Javier Solana stał się przykładem łączenia cech pragmatyzmu i otwartości w polityce międzynarodowej, z korzyścią dla Polski – mówił Aleksander Kwaśniewski.

W tym roku patronem medialnym wydarzenia ponownie była telewizja TVN oraz dziennik Rzeczpospolita.

O Nagrodzie Jana Nowaka-Jeziorańskiego

Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego przyznawana jest we Wrocławiu od 2004 roku, a wręczana zawsze w czerwcu. Trafia w ręce postaci, które uosabiają „myślenie o państwie jako dobru wspólnym”, a także do instytucji, które miały znaczący wkład w obalenie komunizmu, w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz w kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.

W skład kapituły nagrody wchodzą: Jacek Sutryk (prezydent Wrocławia), dr Łukasz Kamiński (dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich), dr Rafał Dutkiewicz (b. prezydent Wrocławia), Laurynas Vaiciunas (prezes Kolegium Europy Wschodniej), prof. Robert Olkiewicz (rektor Uniwersytetu Wrocławskiego), prof. Jerzy Zdrada (historyk) i Jan Malicki (historyk). Aż do śmierci członkiem kapituły był też Władysław Bartoszewski.

Laureatami Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego byli między innymi:

§ 2004 | Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP (1989–1991)

§ 2005 | George H. W. Bush – 41. prezydent Stanów Zjednoczonych (1989–1993)

§ 2014 | Zbigniew Brzeziński – w latach 1977–1981 doradca prezydenta Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego USA

§ 2021 | Swietłana Cichanouska, Maryja Kalesnikawa i Wołha Kawalkowa – walczące o demokratyczne standardy na Białorusi

§ 2022 | Międzynarodowe Stowarzyszenie Historyczno-Oświatowe, Dobroczynne i Obrony Praw Człowieka „Memoriał”

§ 2023 | Andrij Deszczycia - Ambasador Ukrainy w Polsce w latach 2014–2022

O laureacie Nagrody Jana Nowaka-Jeziorańskiego 2024:

Javier Solana Madariaga, urodzony 14 lipca 1942 roku w Madrycie, jest hiszpańskim fizykiem, politykiem i dyplomatą. Jego kariera obejmuje wiele kluczowych ról zarówno w hiszpańskiej polityce, jak i na arenie międzynarodowej. Przed rozpoczęciem kariery politycznej, Solana był profesorem fizyki na Universidad Complutense de Madrid.

W 1995 roku został mianowany sekretarzem generalnym NATO, stanowisko to piastował do 1999 roku. Jego kadencja przypadła na okres ważnych zmian w strukturze NATO, w tym rozszerzenie Sojuszu o nowe państwa członkowskie.

Po zakończeniu kadencji w NATO, Solana został wysokim przedstawicielem Unii Europejskiej ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, pełniąc tę funkcję do 2009 roku. Był także sekretarzem generalnym Rady Unii Europejskiej oraz sekretarzem generalnym Zachodnioeuropejskiej Unii.