Lwowska artystka oddaje głos osobom migranckim. Wystawa Marty Romankiv we Wrocławiu

5 Zobacz galerię

Do 3 marca w 66P Subiektywnej Instytucji Kultury we Wrocławiu oglądać można wystawę pochodzącej ze Lwowa artystki, Marty Romankiv. Na ekspozycję „Pomniki będą mówiły naszymi głosami” składa się m.in. 4-metrowy protopyp obiektu powstałego z myślą o umieszczeniu go na pomniku Aleksandra Fredry, który odbył własną „migrację” ze Lwowa do stolicy Dolnego Śląska oraz słuchowisko – manifest osób, które przybyły do Wrocławia z Ukrainy, Białorusi i Kolumbii. Tym samym artystka przybliża wyobrażenie przyszłości, w której głosy osób migranckich będą słyszane w przestrzeni publicznej, aby już więcej nie można było ich ignorować. 

23 stycznia w 66P odbędą się slam poetycki i spotkanie ze współtwórcami projektu, które poprowadzi sama autorka wystawy. Ekspozycja dostępna jest bezpłatnie. 

Projekt „Pomniki będą mówiły naszymi głosami” sytuuje się na granicy sztuki i aktywizmu. Punktem wyjścia jest tutaj pomnik hrabiego Aleksandra Fredry znajdujący się na wrocławskim Rynku. Aby obiekt po raz pierwszy mógł wybrzmieć, artystka zaprosiła do współpracy grupę osób migranckich, które przyjechały do Wrocławia, by studiować, pracować, czy po prostu mieszkać. W czasie warsztatowych spotkań rozmawiali o swoich doświadczeniach, łączących ich trudnościach, ale także potencjalnych scenariuszach przyszłości opartych na wizji zróżnicowanego społeczeństwa. W efekcie powstało specyficzne słuchowisko – wielojęzyczny głos, którego forma bazuje na strukturze dramatu literackiego, a treść tworzy wspólny manifest o potrzebie odzyskania praw i równego, sprawiedliwego miejsca w tkance społecznej. 

Pomnik Fredry jako symbol dialogu

Na wystawie Marta Romankiv prezentuje zarówno dokumentację procesu powstawania projektu jak i jego efekt – prototyp. Stalowa konstrukcja obiektu, zaprojektowana i dopasowana do gabarytów „pomnika-migranta”, staje się w sposób symboliczny platformą dla głosów, których reprezentacji brakuje w przestrzeni publicznej. Artystka nieprzypadkowo wykorzystuje pomnik Fredry. Rzeźba przeniesiona w 1956 roku z miasta, w którym urodziła się Marta, przebyła drogę nie tylko przesiedlonej ze Lwowa ludności polskiej, ale także wielu współczesnych osób migranckich. 

Marta Romankiv w swoim działaniu postrzega motyw pomnika jako forum – miejsce spotkań, wydarzeń kulturalnych, protestów społecznych oraz wyrażania opinii przez szereg różnorodnych grup. – Prototyp artystki jest próbą opracowania obiektu przeznaczonego do przestrzeni publicznej, który ma stanowić otwartą platformę sprzyjającą wspólnotowemu dialogowi społecznemu. Jego głównym celem jest zwrócenie uwagi na potrzebę zapewnienia ludziom równych szans i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Jego idea ma przede wszystkim uzmysłowić problem i stworzyć demokratyczne narzędzie do „wypowiadania” i „upamiętniania” – mówi Piotr Lisowski, kurator wystawy. Działanie Marty Romankiv jest rodzajem eksperymentu społecznego – oddania platformy w ręce społeczności w celu zbadania możliwości jej użyteczności.   

Slam poetycki i spotkanie z osobami migranckimi

Już 23 stycznia (czwartek) o godz. 18:00 w 66P Subiektywnej Instytucji Kultury odbędzie się slam poetycki, który swoją ideą nawiąże do wolności wypowiadania się i manifestowania siebie. – Pozwolimy wybrzmieć naszej poezji w szacunku, wolności i nieskrępowaniu formy – zapowiada Weronika Zwierzyńska (BroCat), która poprowadzi slam. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Na osobę, która zwycięży czeka nagroda w wysokości 500 zł. Zanim jednak przemówi poezja, scenę przejmą Vanessa Ruggiero i Ernesto Cárdenas – osoby współtworzące słuchowisko Marty Romankiv. Pochodzący z Kolumbii duet, w towarzystwie samej artystki, opowie o manifestach, które wybrzmiewają na wystawie i przedstawi swoje historie migracji. 

Urodzona we Lwowie (Ukraina) Marta Romankiv jest artystką interdyscyplinarną, twórczynią instalacji, prac wideo oraz sytuacji społecznych. Swoją działalność skupia głównie wokół tematu wykluczenia społecznego w kontekście migracji, jak i związanych z tym problemów tożsamościowych. Mieszka i pracuje w Polsce. 

Wystawę „Pomniki będą mówiły naszymi głosami” oglądać można bezpłatnie w 66P (PIEKARNIA Żywa Kultura) przy ul. Księcia Witolda 66 we Wrocławiu do 3 marca w następujących dniach: środa (14:00-18:00), czwartek (14:00-20:00), piątek-sobota (14:00-18:00).

Marta Romankiv. „Pomniki będą mówiły naszymi głosami”

współpraca: Freddy Abadia, Alina Berdnyk, Tina Braharnyk, Ernesto Cárdenas, Aliaksandr Danilkin, Alena Leo, Iuliia Litsevych, Sashko Ostapchuk, Vanessa Ruggiero

kurator: Piotr Lisowski

czas trwania wystawy: 5.12.2024 – 1.03.2025
66P Subiektywna Instytucja Kultury (PIEKARNIA Żywa Kultura), ul. Księcia Witolda 66, Wrocław 

Projekt został zrealizowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Nomada.