Mleko pełne emocji. Psychika matki kształtuje skład pokarmu

Czy mleko matki może „pamiętać” emocje? Najnowszy przegląd badań, przygotowany przez studentów i naukowców z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, pokazuje, jak zdrowie psychiczne kobiety może wpływać na skład jej pokarmu.

Zmiany w składzie mleka – od hormonów po mikrobiom – mogą mieć realny wpływ na rozwój dziecka, jego odporność, a nawet osobowość.

Zespół przeanalizował niemal 40 publikacji naukowych, koncentrując się na takich czynnikach jak stres, depresja poporodowa czy lęk, i ich oddziaływaniu na skład mleka kobiecego. Wyniki są jednoznaczne: psychiczne obciążenia matki mają wpływ nie tylko na jej samopoczucie, ale również na jakość pożywienia, które dostarcza swojemu dziecku.

– Sposób przedstawienia aktualnego stanu wiedzy miał na celu zobrazować, że mleko matki to więcej niż źródło substancji odżywczych oraz bioaktywnych, niezbędnych dla prawidłowego rozwoju noworodków i niemowląt – komentują autorzy publikacji.

Mleko pełne sygnałów

W warunkach silnego stresu u matek stwierdzano m.in. podwyższony poziom kortyzolu (hormonu stresu), zmniejszenie ilości prolaktyny (ważnej dla produkcji mleka i rozwoju układu nerwowego) oraz spadek poziomu korzystnych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, takich jak DHA. Równie interesujące są zmiany w poziomie przeciwciał i hormonów wpływających na rytm dobowy, np. melatoniny.

– Interesującym odkryciem było zauważenie, jak dynamiczna jest zmiana wartości odżywczej mleka pod wpływem badanych czynników – podkreślają autorzy. Przykładem może być wzrost kaloryczności mleka w pierwszym tygodniu życia dziecka u matek zgłaszających wysoki poziom stresu.

Mikrobiom dziecka a stres matki

Jednym z najbardziej intrygujących wniosków jest wpływ psychicznego stanu matki na mikrobiom jelitowy dziecka. W warunkach przewlekłego stresu obserwowano mniejszą różnorodność bakterii jelitowych u niemowląt karmionych piersią – co może przekładać się na ich odporność, metabolizm i rozwój neurologiczny. Wskazuje się też na możliwe epigenetyczne zmiany w organizmie dziecka, wywołane działaniem metabolitów mikrobioty.

Co to oznacza dla praktyki?

Autorzy przeglądu podkreślają znaczenie edukacji personelu medycznego i otoczenia kobiety w okresie poporodowym. Wiedza o tym, że psychiczna kondycja matki wpływa na jej mleko, może stać się punktem wyjścia do lepszej opieki psychologicznej i większego wsparcia dla kobiet w tym wymagającym czasie.

Czy wiesz, że...

• Mleko matki zmienia swój skład pod wpływem stresu? U kobiet doświadczających długotrwałego napięcia psychicznego obniża się poziom prolaktyny i dobroczynnych kwasów tłuszczowych, a wzrasta poziom kortyzolu – hormonu stresu.
• Psychiczny stan matki może wpływać na mikrobiom jelitowy dziecka? W warunkach silnego stresu różnorodność bakterii jelitowych u niemowlęcia karmionego piersią maleje – a to może wpłynąć na jego odporność i rozwój mózgu.