Szacunek dla Zmarłych i Środowiska – Apel o ekologiczną refleksję podczas Święta Zmarłych

Miliony Polaków odwiedzają cmentarze, aby oddać hołd swoim bliskim, którzy odeszli. Przynosząc kwiaty, zapalając znicze i porządkując nagrobki, wyrażamy pamięć oraz szacunek. Coraz częściej pojawia się jednak pytanie: czy sposób, w jaki oddajemy naszym bliskim jest przyjazny dla środowiska?

Corocznie cmentarze zostają pokryte tonami sztucznych ozdób i wypalonych zniczy, które wkrótce zamieniają się w trudne do przetworzenia odpady. Plastik, sztuczne kwiaty i parafina z lampionów uwalniają szkodliwe substancje, nie służąc ani naturze, ani nam samym. Stosowanie takich produktów staje się coraz większym problemem ekologicznym.

W odpowiedzi na te wyzwania, Unia Metropolii Polskich i Polska Rada Ekumeniczna oraz Inicjatywa społeczna (Nie)zapomniane cmentarze wydały wspólny apel „Szacunek dla zmarłych i natury”, który zachęca do bardziej świadomych i zrównoważonych wyborów podczas obchodów Święta Zmarłych. Celem tej inicjatywy jest uświadomienie społeczeństwu, że pamięć o zmarłych można wyrazić w sposób ekologiczny, ograniczając ilość odpadów i dbając o porządek na cmentarzach.

- Pamięć o zmarłych i troska o środowisko mogą iść w parze. – mówi dr hab. Agnieszka Piskorz-Ryń, prof. ucz., pomysłodawczyni apelu i członkini Inicjatywy społecznej (Nie)zapomniane cmentarze. -Inicjatywa zrzesza m.in. historyków, społeczników, którzy dbają o opuszczone cmentarze oraz ekspertów, którzy przygotowali społeczny projekt prawa pogrzebowego. Wszyscy my promujemy ekologiczne formy upamiętnienia. Zamiast nadmiaru zniczy i sztucznych kwiatów, zachęcamy do symbolicznego znicza i naturalnej wiązanki. Plastikowe ozdoby szybko stają się nieprzetwarzalnymi odpadami, co szczególnie widać po 1 listopada, jak pokazuje raport „Miejskie nekropolie. Diagnoza sytuacji i wyzwań dotyczących cmentarzy komunalnych w miastach Unii Metropolii Polskich”, który rzuca światło na ważne kwestie związane z funkcjonowaniem miejsc spoczynku. Raport ten dostarcza cennych informacji na temat zarządzania cmentarzami, wyzwań związanych z odpadami cmentarnymi oraz ekologicznych rozwiązań, które mogą przyczynić się do poprawy stanu miejskich nekropolii.

Co możemy zrobić, by uczcić pamięć bliskich, dbając o środowisko?

1. Zapal jedną lampkę – nie potrzeba wielu zniczy, aby wyrazić szacunek.
2. Wybierz naturalne dekoracje– gałązki, suszone kwiaty czy owoce jesieni - są piękne i ekologiczne.
3. Zrób stroik samodzielnie – używaj naturalnych materiałów, unikaj plastiku.
4. Wybieraj szklane znicze lub stwórz własny z wosku pszczelego lub sojowego.
5. Segreguj odpady – zwracaj uwagę, gdzie wyrzucasz wypalone znicze i sztuczne kwiaty.
6. Oszczędności przeznacz na wsparcie potrzebujących – zamiast na kolejne dekoracje, przekaż fundusze na fundację czy lokalne hospicjum

Niezwykle ważne jest, byśmy nie tylko dbali o groby, ale także mieli na uwadze, jaki wpływ nasze działania mają na środowisko. Znicze, wiązanki i inne ozdoby często są trudne do segregacji, co prowadzi do zalegających przy cmentarzach gór odpadów. Zbyt często widzimy, że pojemniki przeznaczone do segregacji zawierają odpady zmieszane, co uniemożliwia ich późniejsze przetworzenie.

- Troska o środowisko powinna być integralną częścią naszego codziennego życia, a cmentarze nie są tutaj wyjątkiem. Wprowadzanie zasad selektywnej zbiórki odpadów, ograniczanie liczby zniczy i sztucznych kwiatów oraz promowanie naturalnych form dekoracji nagrobków to kroki, które pozwolą nam uczcić pamięć bliskich, dbając jednocześnie o planetę. Działania proekologiczne muszą stać się nieodłącznym elementem przyszłości cmentarzy. – mówi Tadeusz Truskolaski, Prezydent Białegostoku Prezes Unii Metropolii Polskich.

Zachęcamy, aby te najbliższe Święta stały się początkiem zmian w naszych codziennych nawykach. Każdy z nas może uczcić pamięć zmarłych, jednocześnie dbając o środowisko, które pozostawimy przyszłym pokoleniom.

- Pamięć o zmarłych jest ważna, bo jako chrześcijanie wierzymy, że łączy nas z nimi nie tylko przeszłość, ale też przyszłość – będziemy z nimi dzielili wieczność. Ważne jest też to w jakich warunkach będą żyły przyszłe pokolenia na Ziemi, która została nam podarowana przez Boga. – mówi bp Andrzej Malicki, Prezes Polskiej Rady Ekumenicznej. - Potrzebujemy o nią zadbać, szczególnie, gdy doświadczamy konsekwencji zmian klimatycznych. Dlatego zachęcamy, aby wspominać zmarłych w sposób, który jest przyjazny naszej planecie, a tym samym i przyszłym pokoleniom. Bo wtedy jest szansa, że i one będą także nas wspominać jako tych, którzy dawali dobre świadectwo swojej wiary. Nakaz miłości bliźniego to także okazywanie wdzięczność tym, którzy zmarli i troska o przyszłość naszych wnuków.

Pamiętajmy – dla naszych bliskich liczy się nasza pamięć, a nie ilość przedmiotów pozostawionych na grobie.