[FOTO] Rewitalizacja o dwukrotnie większym zakresie niż przez ostatnie 20 lat. W Twierdzy Srebrna Góra wkopano upamiętniający prace kamień węgielny

65 Zobacz galerię

Twierdza Srebrna Góra przechodzi właśnie największy od dziesięcioleci remont. Dzięki pozyskanym środkom z RPO i funduszy norweskich na realizację dwóch projektów przeznaczonych zostanie ponad 45 milionów złotych. To dwa razy więcej niż przez ostatnie 20 lat, od kiedy twierdza stała się Pomnikiem Historii. Aby przybliżyć zakres prac i realizację projektu, zorganizowano konferencję prasową zwieńczoną wkopaniem kamienia węgielnego i kapsuły czasy.

W konferencji udział wzięli marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski, wójt gminy Stoszowice Paweł Gancarz, prezes Twierdzy Srebrna Góra Emilia Pawnuk, kierownik ds. remontowo-konserwatorkich Grzegorz Basiński, skarbnik gminy Stoszowice, Katarzyna Ruszkowska, prezes spółki Inveni, Andrzej Domański, inspektor nadzoru Creoproject, Bartosz Żmuda oraz profesor wydziału architektury Politechniki Śląskiej, prof. Jerzy Stiller.

- Wiele się dzieje obecnie na twierdzy. Na tę chwilę prace prowadzą trzy ekipy budowlane, trzech różnych wykonawców – mówiła prezes Twierdzy Srebrna Góra, Emilia Pawnuk – Niestety, covid, inflacja, a teraz wojna na Ukrainie nie ułatwiają nam zadania, ale jesteśmy zdeterminowani, żeby projekt zakończyć w kwietniu 2024 roku.

Tak ogromne przedsięwzięcie jest wyzwaniem nie tylko dla samej spółki Twierdza Srebrna Góra, ale i dla gminy Stoszowice.

- Jesteśmy małą gminą, bo pięciotysięczną, z 20 milionowym budżetem bez wydatków majątkowych, a już teraz na twierdzy mamy uruchomione prace na kwotę niemal 50 milionów. Dla samorządu jest to gigantyczny wysiłek, ale staramy się temu podołać – mówił Paweł Gancarz, wójt gminy Stoszowice, który dodawał, że wszystkie te prace nie byłyby możliwe, gdyby nie środki zewnętrzne.

O dwóch głównych źródłach finansowania obecnie realizowanych zadań, dzięki którym niedostępne do tej pory części twierdzy zostaną udostępnione turystom, poszerzając jednocześnie jej ofertę turystyczną, edukacyjną i kulturalną, mówił z kolei marszałek województwa dolnośląskiego, Cezary Przybylski.

- Patrzymy na to nie tylko z perspektywy rozwoju gminy Stoszowice, ale całego regionu, gdyż z pewnością będzie to jeden z najczęściej odwiedzanych zabytków na Dolnym Śląsku – przekonywał marszałek.

W 2004 roku Twierdza Srebrna Góra została uznana za Pomnik Historii i od tamtego czasu była sukcesywnie remontowana, na co wydano około 20 milionów złotych z różnych źródeł. Zakres obecnie prowadzonych prac jest jednak niepomiernie większy.

- Dzięki tym dofinansowaniom będziemy mogli wykonać dwukrotnie większy zakres robót niż przez minione 20 lat. To nie będą tylko roboty, które zabezpieczą zabytek dla następnych pokoleń, ale pozwolą także na udostępnienie 100% nowej trasy zwiedzającym i przedstawienie jego najcenniejszych elementów – zaznaczał Grzegorz Basiński.

Podczas konferencji skupiono się na przedstawieniu projektu „Rewaloryzacja dla potrzeb kulturalno-edukacyjnych zdegradowanych i niedostępnych części Pomnika Historii Twierdzy Srebrna Góra”, realizowanego dzięki Funduszom EOG (tzw. fundusz Norweski).

- Rewaloryzacja, czyli przywrócenie dawnych wartości to między innymi odbudowa historycznych połączeń między dziełami obronnymi – mówił Grzegorz Basiński – Najbardziej spektakularnym elementem odbudowy czterech mostów będzie przywrócenie konstrukcji drewnianej mostu bramy górnej Donjonu z obronną częścią zwodzoną, która będzie odtworzona metodami historycznymi, na złączach ciesielskich stosowanych w tamtych czasach oraz odwzorowanym przekrojem belek  32 na 32 centymetry.

Grzegorz Basiński zwracał uwagę, że kwiecień 2024 roku jest rokiem zakończenia wszystkich robót i całego zadania, wprowadzenia oferty kulturalnej i dużych imprez, natomiast most przy górnej bramie Donjonu powstanie prawdopodobnie już do końca tego roku, bo bez jego budowy nie można będzie odtworzyć kolejnych mostów. Planowane jest również utworzenie specjalnych punktów, z których turyści będą mogli te prace obserwować, tak, że staną się one swoistą atrakcją.

W wyniku prowadzonych prac dawny lazaret odzyska kamienne lico oraz izolacje przeciwwodne. W odgruzowanej fosie lazaretu będzie można uczestniczyć w pokazach dawnych technik wznoszenia konstrukcji mostowych. Pomieszczenie dawnego szpitala stanie się salą wielofunkcyjną, gdzie będą odbywały się warsztaty rzemieślnicze, pokazy, wystawy czasowe, konferencje i imprezy kulturalne.

Z kolei  w Kawalierze, gdzie kiedyś mieściły się warsztaty kowala, kołodzieja, tokarza i stolarza, powstaną makiety, dioramy, stół multimedialny i sala kinowa, które połączy  temat historii i techniki budowy Twierdzy Srebrna Góra.

Zarówno w lazarecie, jak i w Kawalierze zamontowana zostanie stolarka okienna i drzwiowa, ogrzewanie, wentylacja, toalety i podziemne połączenie przechodzące przez dawny browar i studnię.

Wśród wielu planowanych atrakcji, które pojawią się na twierdzy, można również wymienić: strefę aktywności dla dzieci, strefę rzemiosł dawnych, strefę replik historycznych urządzeń do budowy twierdzy, szklany pomost widokowy nad fosą. Powstanie także ścieżka wzdłuż południowej fosy i jak już zostało wspomniane odbudowane zostaną mosty forteczne, bramy i poterny. 

- Oprócz infrastruktury planuje się także realizację nowej oferty kulturalnej, nowe atrakcje, przyciąganie nowych odbiorców, a co za tym idzie także cykl szkoleń dla pracowników i przewodników oraz wizyty studyjne – mówił Andrzej Domański.

Na Donjonie powstaje równolegle hostel i restauracja, co jeszcze bardziej wzbogaci ofertę twierdzy, dając turystom możliwość przedłużenia swojego pobytu  i kompleksowego skorzystania z jej atrakcji.

Obecnie prowadzone prace są krokiem milowym dla rozwoju Twierdzy Srebrna Góra o historycznym znaczeniu, dlatego też po zakończonej konferencji i zaprezentowaniu postępu prac, władze spółki, gminy i samorządu województwa symbolicznie wkopały kamień węgielny i symboliczną kapsułę czasu.