Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu tworzy system zachęt dla młodych naukowców

Jak zachęcić młodych ludzi do działalności naukowej? Jak wspierać ich na tej niełatwej, ale fascynującej drodze rozwoju? Odpowiedzi na te pytania znajdą się w nowym programie „Młoda Nauka", który Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu (UMW) tworzy z myślą o najmłodszych badaczach.

Na prośbę rektora prof. Piotra Ponikowskiego opracowania programu podjęli się prof. Julita Kulbacka, kierownik Katedry i Zakładu Biologii Molekularnej i Komórkowej Wydziału Farmaceutycznego UMW, która przez wiele lat opiekowała się jednym z najaktywniejszych kół naukowych na uczelni: SKN Biologii Komórki Nowotworowej. Towarzyszy jej lek. Wojciech Szlasa, obecny współpracownik, a wcześniej przewodniczący wspomnianego koła i laureat wielu nagród za studencką działalność naukową.

– Naszą misją i obowiązkiem jest kształcenie studentów, ale także wspieranie młodych, zdolnych ludzi w ich karierze naukowej – mówi prof. Piotr Ponikowski, rektor UMW. – Obserwujemy kryzys wśród początkujących badaczy, jest ich coraz mniej. Stąd pomysł, aby ich wesprzeć i stworzyć im optymalne warunki, dzięki którym zechcą po studiach zostać z nami i rozwijać się naukowo oraz klinicznie. Program ma też przynieść dużo większą zmianę, zmianę kultury organizacyjnej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu jako miejsca, które sprzyja realizowaniu dobrej jakości nauki. Miejsca, w którym nauczyciele w naturalny sposób czują gotowość do dzielenia się wiedzą i umiejętnościami nie tylko w zakresie procesu naukowego, ale też klinicznego.

Program "Młoda Nauka" będzie skierowany i dopasowany do różnych grup: studentów, doktorantów, absolwentów studiów doktoranckich, tzw. postdoktorantów (post-doców), a także kandydatów. 

– Chcemy zaprosić na naszą uczelnię najzdolniejszych licealistów, laureatów olimpiad chemicznych i biologicznych. Zaoferujemy im indywidualny tok studiów, opiekę mentorską i inne udogodnienia, aby od początku mogli się rozwijać – wyjaśnia prof. Julita Kulbacka.

Autorzy programu przeprowadzili dziesiątki rozmów, dzięki którym wiedzą, czego młodym naukowcom najbardziej brakuje. Studenci, doktoranci i postdoktoranci najczęściej wskazywali na wsparcie mentorskie, uproszczenie procedur administracyjno-organizacyjnych oraz możliwość współpracy międzynarodowej. – Zależy im na wyjazdach do zagranicznych ośrodków, w których mogliby zdobywać wiedzę i doświadczenie oraz wykorzystywać je później w pracy na naszej uczelni – dodaje prof. Julita Kulbacka.

Okazuje się, że Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu dysponuje zapleczem i narzędziami, które pozwolą te potrzeby zaspokoić. Niezbędne jest natomiast uporządkowanie informacji o działalności komórek organizacyjnych uczelni, które takiego wsparcia udzielają (np. aplikowanie o granty, organizacja staży) oraz poprawa komunikacji. Zdaniem twórców programu rozwiązaniem mogłaby być platforma, zawierająca wszystkie ważne i aktualne komunikaty na temat rozwoju naukowego młodych ludzi.

– Dużo osób mówiło o wsparciu mentorskim, który ich zdaniem jest ważny zarówno podczas wyboru właściwego kierunku rozwoju naukowego, jaki i w czasie samej pracy badawczej – zauważa prof. Julita Kulbacka.

Uczelnia ma w planach stworzenie bazy osób, które zadeklarują chęć pomocy, i do których studenci, doktoranci i tak zwani postdoc będą mogli zgłaszać się ze świadomością, że otrzymają wsparcie. Baza ma powstać także w Szkole Doktorskiej UMW. Będzie to lista promotorów zainteresowanych dzieleniem się swoją wiedzą i doświadczeniem, a młodzi naukowcy będą mieli możliwość wybrać z niej osobę, z którą chcieliby współpracować i pod okiem której mogliby rozwijać karierę.

UMW rozpocznie również działania, które ułatwią młodym wyjazdy zagraniczne. Uczelnia realizuje strategię rozwoju "UMW w Świetle Doskonałości Naukowej 2024-2026", która zakłada m.in. umiędzynarodowienia badań oraz otrzymała dofinansowanie w ramach Programu Wsparcia Uniwersytetów Europejskich, realizowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA). Wniosek zaakceptowany przez NAWA przewiduje wzmacnianie partnerstw międzynarodowych oraz pozycji uczelni w ramach sojuszu europejskiego EUGLOH (European University Alliance for Global Health). W planach jest też organizacja szkół letnich ze środków wspomnianych projektów. 

Młodzi naukowcy będą mogli też liczyć na szkolenia organizowane przez Centrum Transferu Technologii UMW, które wyposażą ich w wiedzę na temat komercjalizacji wyników badań czy pozyskiwania patentów. Zgodnie z ich zapotrzebowaniem UMW przeprowadzi warsztaty dotyczące pozyskiwania Grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC - European Research Council). Z kolei w przypadku post-doców uczelnia chciałaby wprowadzić dodatkową gratyfikację i zredukować liczbę zajęć dydaktycznych (pensum), aby najlepsi z najlepszych mieli czas na rozwój.

– Zwrócimy się również do innowatorów, startupów czy fundacji. Chcemy nawiązać z nimi współpracę, z której będą mogli korzystać i czerpać nasi naukowcy – tłumaczy lek. Wojciech Szlasa. – Inny nasz plan to powołanie organizacji takich jak Science Club. Miejsce dla tych, dla których nauka jest pasją, w którym będą mogli dyskutować z doświadczonymi badaczami, wymieniać się wiedzą, czerpać inspirację i poszerzać horyzonty.

Lek. Wojciech Szlasa przestawia także zmiany, jakie mają zajść dzięki realizacji programu. Plan zakłada zwiększenie zaangażowania studentów i młodych naukowców, podniesienie jakości prowadzonych projektów, stworzenie sieci wsparcia (w tym m.in. Info-Point), rozwój kompetencji i umiędzynarodowienie działań naukowych. 

– Mamy nadzieję, że zaproponowane przez nas rozwiązania pozwolą zwiększyć liczbę inicjatyw naukowo-badawczych czy kół naukowych, jak również liczbę osób skutecznie aplikujących o granty czy biorących udział w wyjazdach zagranicznych – wylicza współautor programu "Młoda Nauka". Celem projektu jest też poprawa wyników w zakresie publikacji naukowych w czasopismach z określonym IF lub punktacją MNiSW, liczby cytowań, wdrożeń lub zgłoszeń patentowych. Uczelnia liczy również na nowe współprace międzynarodowe i wspólne projekty badawcze realizowane z zagranicznym partnerami.

Program "Młoda Nauka" jest elementem nowej strategii uczelni. Nad częścią dotyczą rozwoju naukowego pracują prof. Agnieszka Hałoń, prorektor ds. rozwoju kadry akademickiej i prof. Piotr Dzięgiel, prorektor ds. nauki. Efekty tej pracy zostaną zaprezentowane podczas otwartego dla społeczności UMW posiedzenia senatu, które zaplanowano na 16 kwietnia.